Nowy szkodnik - szrotówek kasztanowcowiaczek

Na terenie mojej działki rośnie piękny, stary kasztanowiec. Do tej pory był wielką ozdobą ogrodu. Niestety, w ubiegłym roku pojawiły się szkodniki - przypominające mole motylki, których larwy opanowały liście, wygryzając je w środku, między górną a dolną skórką. Wskutek tego liście wyglądały, jakby były w żółte, podłużne wzorki. W tym roku szkodników były już chmary, a wyrządzone przez nie szkody ogromne. Porażone liście zaczęły schnąć już na początku lipca i cały kasztanowiec wyglądał żałośnie. Boję się, że jeśli podobna inwazja szkodników nastąpi w przyszłym roku, osłabione drzewo zaschnie. Czy jest na to paskudztwo jakiś sposób?

Opisany szkodnik to szrotówek kasztanowcowiaczek. Jest to bardzo mały motyl o rozpiętości skrzydeł około 3,5 mm. Dorosłe owady masowo obsiadają pnie kasztanowców. Larwy – dorastające do 5 mm gąsienice – tworzą tak zwane miny, czyli korytarze między górną a dolną skórką liści. Patrząc na uszkodzony liść pod światło, można bez trudu dostrzec żerującą larwę lub poczwarkę w kokonie.
Gatunek ten odkryto dopiero w 1985 r. w Macedonii. Początkowo występował tylko na Bałkanach, jednak wkrótce rozprzestrzenił się w całej Europie. W Polsce po raz pierwszy zaobserwowano go w 1998 r. w okolicach Wrocławia, a w 2000 r. dotarł do Warszawy.
Szrotówek kasztanowcowiaczek ma na ogół co roku trzy pokolenia. Poczwarki zimują w opadłych liściach. Wiosną przeobrażają się w motyle, które na początku maja wylatują z kryjówek i składają jaja. Wkrótce wylęgają się z nich larwy, które żerują na liściach do lipca. W lipcu przeobrażają się w poczwarki, a te w motyle drugiego pokolenia. Wkrótce potem wylęgają się nowe larwy, a na przełomie sierpnia i września pojawiają się motyle trzeciego pokolenia. Larwy, które się wtedy wylęgną, przepoczwarzają się i poczwarki zimują w liściach.
Szkodliwość szrotówka kasztanowcowiaczka nie została do tej pory jednoznacznie określona. Żerowanie larw tego motyla powoduje uszkodzenie liści i ich przedwczesne opadanie. Porażane przez kilka lat z rzędu drzewa są osłabione i łatwiej ulegają infekcjom grzybowym, które mogą prowadzić do zamierania kasztanowców.
Zwalczanie szrotówka kasztanowcowiaczka jest trudne. Dość skomplikowane jest wykonanie oprysku dużego drzewa, zwłaszcza że trzeba mieć na uwadze zdrowie mieszkających w pobliżu ludzi. Ponadto motyle pierwszego pokolenia wylatują w czasie kwitnienia kasztanowców, co uniemożliwia wykonanie oprysku ze względu na pożyteczne owady zapylające kwiaty. Larwy natomiast przechodzą cały rozwój w chodniku wewnątrz liścia, gdzie znajdują doskonałe schronienie.
W ogrodach przydomowych jedyną dostępną metodą zwalczania szkodnika jest wygrabianie jesienią liści. Trzeba to jednak robić bardzo dokładnie, gdyż nawet pojedyncze liście mogą być źródłem szkodnika (jedna samica może złożyć aż 40 jaj). Usunięte spod drzewa liście należy spalić lub przekompostować, ale w taki sposób, aby temperatura w pryzmie przez kilka tygodni wynosiła 40-50°C (można to osiągnąć, przykrywając pryzmę folią).

Szkody wyrządzone przez larwy szrotówka. Późną wiosną na liściach widać ślady żerowania szkodnika, silnie porażone liście wkrótce zasychają. Autor: Piotr Gorączko		Dorosły motyl szrotówek kasztanowcowiaczek. Autor: Paweł Bichta