niedziela, 31 lipca 2011

Kuchnia bez barier. DOM BEZ BARIER



Osoba poruszająca się na wózku powinna mieć możliwość wykonania w kuchni wszystkich czynności - tak jak osoba sprawna. Czym ma różnić się jej kuchnia do "zwykłej"? Jak ją urządzić, aby była wygodna? Przyjrzyjmy się naszej aranżacji.

Kuchnia, której użytkownikiem jest osoba niepełnosprawna, musi być przystosowana do jej indywidualnych potrzeb, a także do jej wzrostu czy zasięgu ramion. Przy urządzaniu kuchni trzeba uwzględnić też rodzaj i stopień niepełnosprawności osoby, która będzie z niej korzystała, a także potrzeby innych domowników.

Jakie pomieszczenie?

Za najkorzystniejszą uznaje się kuchnię zaprojektowaną na planie kwadratu lub zbliżonym do kwadratu, z układem zabudowy w kształcie litery „L”. W pomieszczeniu należy przewidzieć wolną powierzchnię umożliwiającą manewrowanie wózkiem inwalidzkim (przejazd i obrót). Oznacza to, że między szafkami i urządzeniami kuchennymi musi pozostać miejsce o powierzchni minimum 150 x 150 cm. Należy też zapewnić możliwość wykonywania pracy przodem do urządzeń, zaś przy planowaniu miejsc do przechowywania naczyń i produktów spożywczych trzeba uwzględnić ograniczenie strefy zasięgu rąk osoby siedzącej na wózku. 

Urządzenia kuchenne

Zlewozmywak i baterie. W miarę możliwości wskazane jest zainstalowanie płytkiego zlewozmywaka, najlepiej nakładanego na blat. Po obydwu stronach zlewozmywaka trzeba zostawić wolne miejsce szerokości minimum 30 cm, na odkładanie produktów i naczyń.

Baterie zlewozmywakowe. Powinny być wygodne i łatwe w użyciu: najlepsze są jednouchwytowe, z przedłużoną rączką dźwigniową, uruchamiającą przepływ wody oraz z wyciąganą wylewką (na wężu prysznicowym), co umożliwia na przykład nalanie wody do garnka bez konieczności wstawiania go do zlewu, a potem wystawiania.

Kuchenka i piekarnik. Zaleca się stosowanie kuchenek elektrycznych, ponieważ są bezpieczniejsze niż gazowe. W mieszkaniach, gdzie kuchnia jest połączona z pokojem, jest to wręcz konieczne. Najlepiej, jeśli płyta kuchenna jest ceramiczna: łatwiej wtedy przesuwać garnki z palników. Piekarnik warto umieścić oddzielnie – nie pod płytą kuchenną – i na takiej wysokości, aby nie trzeba było się schylać przy wyjmowaniu i wkładaniu wypieków. Wygodniejsze jest stosowanie piekarników wielofunkcyjnych, z mikrofalą, grillem i termoobiegiem. Dobrze, jeśli sąsiadująca z piekarnikiem szafka jest wyposażona w wysuwany blat: jest wtedy gdzie odstawić wyjęte z piekarnika potrawy.

Lodówka, zamrażarka. Najlepiej wybrać taką lodówkę, aby osoba niepełnosprawna mogła korzystać zarówno z dolnych, jak i górnych jej części. Wygodnie jest, gdy dolne półki znajdują się na wysokości około 30 cm od podłogi, a górne nie wyżej niż 140 cm. Lodówkę można też ustawić na postumencie, co zapewni wygodny dostęp do dolnych półek i pojemników. Przy lodówce i zamrażarce należy przewidzieć miejsce na odkładanie wyjmowanych produktów.



Pod wszystkimi urządzeniami i meblami należy zostawić na podjazd wózkiem wolną przestrzeń o wysokości 67-70 cm, długości minimum 80 cm i głębokości 60 cm.
Autor: Robert Szarapka
Dobrze zaprojektowana kuchnia jest wygodna dla wszystkich: również sprawnych domowników. Przestrzeń umożliwiająca obrót wózkiem, wolne miejsce pod sprzętami i meblami oraz górne szafki nie zawieszone zbyt wysoko ułatwiają pracę całej rodzinie.
Autor: Robert Szarapka
Zlewozmywak należy umieścić na takiej wysokości, aby można było podjechać pod niego wózkiem (wysokość minimum 67-70 cm do spodu zlewozmywaka, licząc od poziomu podłogi, i głębokości minimum 25 cm).
Autor: Robert Szarapka




Łatwiej jest obsłużyć kuchenkę, kiedy można podjechać pod nią wózkiem, dlatego pod kuchenką nie powinno się umieszczać piekarnika ani szafki zabudowanej.
Autor: Robert Szarapka
Piekarnik najlepiej umieścić w taki sposób, aby po jego otwarciu dolna półka znalazła się na poziomie blatu lub niżej (ale nie niżej niż około 40 cm od podłogi).
Autor: Robert Szarapka
Przydatne są meble mobilne: szafki i pomocniki na kółkach. Jeśli się je wysunie spod blatu, można tam wygodnie podjechać wózkiem.
Autor: Robert Szarapka
 
Wygodne miejsce pracy

Kuchenka, zlewozmywak, piekarnik wraz z blatem roboczym powinny być usytuowane na takiej wysokości, aby podczas poszczególnych czynności nie trzeba było nadmiernie unosić rąk. Wszystkie muszą być na tym samym poziomie: tylko wtedy jest możliwość swobodnego przesuwania naczyń. Płaszczyzna pracy powinna być bez występów: ułatwi to poruszanie się osoby niepełnosprawnej wzdłuż ciągu. Standardowa głębokość elementów wyposażenia kuchni – 60 cm – jest odpowiednia również dla osoby niepełnosprawnej. Ma to istotne znaczenie, gdyż pozwala na wyposażenie kuchni w sprzęt dostępny na rynku.

Szafki i półki


Najlepiej, aby naczynia i sprzęty potrzebne na poszczególnych etapach przygotowywania posiłku były umieszczone jak najbliżej miejsca ich wykonywania.

Szafki dolne. Górna ich krawędź powinna być dostosowana do potrzeb osoby niepełnosprawnej, ale nie powinna być wyżej niż 85 cm od podłogi (tak samo jak pozostałe urządzenia). Szuflady powinny się łatwo wysuwać, mieć wygodne uchwyty i zabezpieczenia przed wypadaniem przechowywanych rzeczy. Zamiast tradycyjnych szuflad zaleca się szuflady-koszyczki (mają mniejszy ciężar własny). Pracę w kuchni ułatwiają małe, lekkie szafki na kółkach, zaopatrzone w koszyczki do przechowywania sprzętów i produktów.

Szafki wiszące. Powinny być montowane na wysokości 30 cm nad miejscem pracy, przy czym najwyższa półka powinna znaleźć się na wysokości około 140 cm od poziomu podłogi.

Kącik jadalny
Dla osoby niepełnosprawnej ważne jest, aby miejsce do jedzenia było jak najbliżej miejsca przygotowania posiłków. Dlatego oprócz jadalni „od święta” trzeba również urządzić w kuchni kącik jadalny. Wysokość stołu i rozmieszczenie jego nóg musi umożliwiać dogodny podjazd wózkiem. Dobrym rozwiązaniem jest stół podparty pośrodku, ale musi być bardzo stabilny. Dużym ułatwieniem jest stosowanie lekkich stołów na kółkach, łatwo przesuwających się, z blokadą systemu jezdnego.



Dolne półki lub szuflady należy umieszczać około 30 cm od podłogi. Dla zapewnienia lepszego podjazdu wózkiem (miejsce na podnóżek) zaleca się, aby dół szafki do wysokości około 30 cm od podłogi był cofnięty w stosunku do jej lica o 15 cm.
Autor: Robert Szarapka
Częściej używane naczynia i sprzęty kuchenne powinny być przechowywane na półkach zamontowanych w zasięgu ręki. Tylko wtedy osoba siedząca na wózku będzie mogła swobodnie po nie sięgać.
Autor: Robert Szarapka
Bardzo wygodne są wysuwane blaty. Tworzą dodatkowe miejsce do przygotowywania, a także spożywania posiłków.
Autor: Robert Szarapka

Drobny sprzęt

Bardzo pomocne w pracach kuchennych są specjalne dla osób niepełnosprawnych drobne sprzęty kuchenne, jak: chwytaki, obieraczki do ziemniaków, łyżki samonastawne, magnetyczne uchwyty do sztućców, śmietniczki z długą, teleskopową rączką.

Kuchnia zaprojektowana dla osoby poruszającej się na wózku.
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz