Kolory murowane czyli elewacje z cegły

Wybór cegieł licowych i klinkierowych jest bardzo bogaty. Stosując różne kolory i faktury, można uzyskać efektowne elewacje.

Cegły mają piękne, naturalne i trwałe barwy. Raz wykonana elewacja daje długotrwały efekt. Nie trzeba jej odnawiać. Czas jej nie niszczy. Domy z elewacjami z cegły wyglądają solidnie, budzą poczucie bezpieczeństwa i wiążą dom z miejscem i naturą.

Kolory
Barwy cegieł są różne w zależności od rodzaju surowca i sposobu wypalania - od jasnej czerwieni, poprzez różne odcienie żółci do ciemnego brązu, od bieli kredowej, przez szarości po czerń grafitową. Kolorów jest mnóstwo. Możliwości ich zestawiania także. Wszystkie jednak są naturalne - zawierają w sobie barwy ziemi i piasku. 

Czerwony. Najpopularniejsza jest cegła czerwona gładka. Można spotkać różne odcienie czerwieni: cynober, intensywną czerwoną, jasną czerwień o odcieniu brązu, czerwień ciemnowiśniową, burgund, czerwień rozbieloną... Cegły w tych kolorach mogą być szkliwione i nieszkliwione oraz przepalane na brąz. Decydując się na elewację z jednolitej, czerwonej cegły, mamy do wyboru kilka odcieni. Cegły o tym samym odcieniu wyprodukowane nawet w tej samej fabryce mogą być jaśniejsze lub ciemniejsze. Aby uzyskać równomierny kolor na dużej powierzchni, producenci cegieł radzą, by mieszać cegły z kilku palet.
Możemy także łączyć w elewacji różne odcienie czerwieni cegieł. Ściana wygląda wtedy naturalniej. Taki efekt daje  zastosowanie cegły cieniowanej. Może to być na przykład cegła czerwona delikatnie i nieregularnie przechodząca w brąz lub cegła czerwononiebieska. Najbardziej naturalny efekt uzyskamy, jeśli każda cegła będzie trochę inaczej cieniowana. Ręcznie formowana cegła daje niepowtarzalny efekt dzięki temu, że każda jest inna. Zestawienia kolorów można tworzyć także w sposób bardziej uporządkowany, wyróżniając różnymi odcieniami poszczególne elementy domu - ciemniejszy cokół, jasna czerwona cegła w wyższych partiach elewacji i inny odcień wokół okien i wejścia. Czerwoną cegłę łączyć można z żółtą, układając na przykład poziome pasy dzielące elewację. Tym samym kolorem można zaakcentować obramienie okien, wejścia, gzyms. Wówczas budynek o wizualnie ciężkim charakterze nabiera lekkości. Sprawdzonym sposobem użycia czerwonej cegły w elewacji jest łączenie jej z drewnianą okładziną (tu możliwe są różne kolory drewna). Często stosuje się ją jako element wykończenia jasno tynkowanych domów - w cokołach, murowanych słupach, tarasach, gankach czy kominach. Wraz z dachem pokrytym czerwoną dachówką tworzy to piękną czerwono- białą kompozycję. Czerwony klinkier równie ładnie komponuje się z zielonymi dodatkami.

Łączenie cegły czerwonej z żółtą. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE		Czerwona cegła jako dodatek do elewacji z jasnego tynku. Autor: Ewa Trusewicz

Dom z elewacją z czerwonego klinkieru może mieć zupełnie inny charakter w zależności od koloru drzwi i okien. Z białymi oknami i drzwiami dom wygląda schludnie "jak spod igły". Z kolei brązowe, drewniane okna nadadzą domowi bardziej surowy i naturalny wyraz. Bardzo ciemne, niemal czarne okna na tle jasnej cegły czy stolarka z jasnego drewna na tle intensywnej czerwieni dadzą oczywiście inne efekty, ale oba rozwiązania mają swoje korzenie w tradycji i takie skojarzenia będą wywoływać.

Czerwienie

"Środa Śląska", czerwona gładka, RÖBEN. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		"Środa Śląska", czerwononiebieska podpalana, RÖBEN. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		"Kalahari", cieniowana, GOZDNICA (CRH KLINKIER). Autor: GOZDNICA

"Rustika", czerwona z ożużleniami, PATOKA (CRH KLINKIER). Autor: PATOKA		"Spandau", czerwonożółta, AKA ZIEGELGRUPPE (CRH KLINKIER). Autor: AKA ZIEGELGRUPPE		"Classic", czerwony melanż, PATOKA (CRH KLINKIER). Autor: PATOKA

Brązowy. Spotyka się brąz orzechowy, są też brązy ciemne typu "palona kawa" i brązy cieniowane. Bardzo efektowne, choć nietypowe, są cegły brązowoniebieskie i cegły szkliwione - przepalony brąz. Brązową cegłę stosuje się częściej w detalach elewacji niż na większych płaszczyznach - na przykład w cokołach domu o elewacji z czerwonej cegły. Ciemny brąz na całej elewacji domu może nadać mu bardzo specyficzny, nieco tajemniczy charakter: nastrój starego domostwa, dawnych siedzib angielskich czy starych zamków.

Dom z elewacją z cegły licowej, ręcznie formowanej. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		Detal elewacji z ciemnej brązowoniebieskiej cegły szkliwionej. Autor: Paweł Kowalski

Brązy

"Karnak" (kolekcja Architektura), HANSON. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE		"Silesja" (kolekcja Polonia), Hanson. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE

Szkliwiona, cieniowana, GOZDNICA (CRH KLINKIER). Autor: GOZDNICA		"Gobi", piaskowana GOZDNICA (CRH KLINKIER). Autor: GOZDNICA

Żółty. Coraz większa jest też oferta żółtej cegły: ciemne ugry, ochra, pastelowopiaskowe odcienie, kremowe, jasne żółcie kanarkowe, żółcie ocieplone oranżem... Elewacje z żółtej cegły nadają domowi lekkości. Bardzo dobrze wyglądają w połączeniu z bielą. Pięknie wygląda elewacja z jasnougrowej cegły w połączeniu z białym tynkiem, białymi oknami i szarym dachem. Cokół czy parter domu z żółtej cegły dobrze komponuje się z okładziną drewnianą pomalowaną na biało. Z cegłą w tym kolorze można śmiało łączyć też materiały przezroczyste i błyszczące, na przykład szkło (pustaki szklane) czy stal, albo szare, surowe - na przykład beton.

Cokół z żółtej cegły w połączeniu z białą okładziną elewacji i ciemnobłękitnymi detalami. Autor: Leszek Łagoda		Elewacja z żółtej cegły o spokojnym, piaskowym odcieniu. Autor: Aldona Kowalczyk		Ciemnoochrowa cegła o ciepłym odcieniu, z pasami ciemnego klinkieru. Autor: Zygmunt Stępiński

Do jasnożółtych elewacji wprowadza się też często elementy z ciemniejszego klinkieru lub dodaje detale jasnoszare. Dobry efekt uzyskuje się też, dodając do jasnożółtej, piaskowej ściany ciemnogranatową lub błękitną stolarkę okien i drzwi.
Spoiny do  żółtych cegieł wybiera się zazwyczaj w różnych odcieniach szarości, w zależności od natężenia koloru cegieł (ciemniejsze do ciemniejszych, jaśniejsze do jasnych).

Żółcienie

"Alhambra" (kolekcja Architektura), jasna ochra HANSON. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE		"Sahara", żółta naturalna, GOZDNICA (CRH KLINKIER). Autor: GOZDNICA		"Siena Nova", EKOKLINKIER. Autor: EKOKLINKIER

"Zendra melanż", miodowa, EKOKLINKIER. Autor: EKOKLINKIER		"Naturel Grofbezant", piaskowa, STARK. Autor: STARK		"Geel Zilverzant", kremowa, STARK. Autor: STARK

Szary. Jasnoszary kolor cegły jest rzadszy. Można spotkać ciekawe nietypowe szarości, na przykład ciemną nieco zielonkawą szarość, ciepłą szarość przechodzącą nieregularnie w intensywne czerwienie. Elewacja wykonana z jasnoszarej cegły (białoszara spoina) pięknie komponuje się z jasnoniebieskimi (ultramaryna) oknami, drzwiami i dobranym kolorem dachu. Szarą elewację rozświetlają białe okna. Dobrym dodatkiem na przykład na gzymsy czy nadproża okien może być jasna, żółtopiaskowa cegła. Doskonałe efekty daje łączenie różnych rodzajów szarości. Szara cegła na większych płaszczyznach jest spokojnym, bezpiecznym tłem dla kolorowych detali. Czerwień, zieleń, błękit czy fiolet, czyli nawet najbardziej żywe kolory, dadzą dobry efekt, kontrastując z neutralną barwą elewacji.

Szarość w zestawieniu z ciepłym, nasyconym kolorem także nabiera barw. Autor: Anna Wrońska

Szarości

"Markiz" (kolekcja Prestiż), szara gładka, HANSON. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE		"Zwart Mangaan", szarozielona, STARK. Autor: STARK

"Bommels Bont", szaroczerwona, STARK. Autor: STARK		"Potsdam", ciemnoszara, AKA ZIEGELGRUPPE (CRH KLINKIER). Autor: AKA ZIEGELGRUPPE

Biały i czarny. Wśród cegieł elewacyjnych są także białe i czarne. Stosowane są one zazwyczaj jako elementy dodatkowe. Białe cegły klinkierowe mogą mieć perłowy lub kremowy odcień. Czarna cegła stosowana jest najczęściej jako akcent kolorystyczny w elewacjach z szarego, czerwonego lub brązowego klinkieru.

Elewacja z cegły czarnej z jasnymi spoinami. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		Elewacja z białej cegły i niebieskie detale. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE

Czernie

"Faro", ryflowana, RÖBEN. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		"Graf" (kolekcja Prestiż), gładka, HANSON. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE

Biele

"Maharadża" (Prestiż), HANSON. Autor: HANSON POLSKA ELEWACJE		"Durham- perłowobiały", RÖBEN. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		"FB Weiss", CRH KLEIWAREN BEHEER. Autor: CRH KLEIWAREN BEHEER

Faktury
W elewacjach kolor cegieł współgra z ich fakturą, która może być gładka i błyszcząca albo nierównomierna, wywołująca grę światła i cienia. Nieregularną, porowatą powierzchnię mają cegły licowe i klinkierowe ryflowane, strukturalne i ręcznie formowane. Cegła ryflowana charakteryzuje się dość regularnie rozłożonymi wzdłużnymi miękkimi wgłębieniami. Bardziej naturalnie wygląda faktura o nieregularnie rozłożonych pęknięciach, załamaniach, które tworzą na cegle piękną grę światłocienia, przypominającą (w zależności od barwy cegły) fragmenty skały, ziemi,  piasku. Naturalnie nierówna powierzchnia cegły ręcznie formowanej pogłębia ten efekt. Nierównomierna faktura  postarza: powierzchnia elewacji sprawia wrażenie współtworzonej przez klimat, pogodę i czas. Ale ciekawą fakturę elewacji domu można uzyskać także przez sposób ułożenia cegieł. Tak jak w dawnych ceglanych domach, można różnicować grubość muru, wysuwając cegły, cofając je lub ustawiając pod kątem względem lica ściany.

O spoinach
Na końcowy efekt estetyczny ceglanej elewacji wielki wpływ ma wybór spoiny. Spoiny mogą mieć różny kształt: mogą być wklęsłe, wypukłe i wyrównane z licem muru. Każdy z tych sposobów daje inne efekty estetyczne. Spoina wklęsła nawet nie musi być widoczna. Najczęściej jednak dobranie odpowiedniego koloru spoiny jest bardzo ważne. Jaśniejsza spoina przy ciemnej cegle rozjaśni budynek i wprowadzi wyraźny rysunek na elewacji. Czerwona gładka cegła z białą spoiną daje efekt porządku, dbałości, staranności wykończenia, natomiast zgaszony niebieskoszary kolor spoiny sprawi, że czerwień cegły stanie się bardziej nasycona, a wątek muru mniej widoczny.

Kolor spoiny wpływa na wygląd elewacji. Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA		Autor: RÖBEN CERAMIKA BUDOWLANA

Cegły na elewację
Cegły licowe, przeznaczone do wykończenia elewacji, mają co najmniej dwie specjalnie wykończone powierzchnie licowe. Produkuje się je z odpowiednio dobranego surowca – gliny bez domieszek margla, pirytu, siarczanów. Spełniają wysokie wymagania techniczne, określane przez Polską Normę - są odporne na wilgoć (nasiąkliwość mniejsza niż 16%), mróz (mrozoodporność większa niż 20 cykli), ściskanie (powyżej 7,5 MPa), uderzenia, ścieranie i na działania chemiczne.
Cegły klinkierowe to najwyższa klasa cegieł elewacyjnych. Ich mrozoodporność i wytrzymałość na ściskanie jest jeszcze większa niż innych cegieł licowych, a nasiąkliwość mniejsza (mrozoodporność  większa niż 25 cykli, wytrzymałość na ściskanie powyżej 35 MPa, nasiąkliwość mniejsza niż 6%). Sama nazwa "klinkier" oznacza spieczone tworzywo ceramiczne, otrzymywane głównie z glin ilastych, ogniotrwałych.
Cegły szkliwione - cegły, które w trakcie wypalania pokrywane są cienką (0,6 mm) warstwą stopionego szkła, nadającą połysk.

Elewacje ceglane
Są stosowane jako zewnętrzna ochrona ocieplonych ścian warstwowych (pełnych lub szkieletowych). Łączone są  z warstwami, które już spełniają wymagania cieplne (izolacyjne). Elewacja ceglana może być zewnętrzną warstwą ściany trójwarstwowej lub oblicówką ściany szkieletowej, może osłaniać ocieplenie dodane przy renowacji starych domów. We wszystkich tych wypadkach cegła licowa chroni ściany i ich warstwy izolacyjne przed deszczem, wiatrem i uszkodzeniami mechanicznymi.