Jak duże naczynie wzbiorcze?

Jaką wielkość powinno mieć przeponowe naczynie wzbiorcze zabezpieczające instalację centralnego ogrzewania, w której mieści się 237 litrów wody?

Aby określić, jakie naczynie wzbiorcze jest odpowiednie dla danej instalacji, trzeba określić jego pojemność użytkową, czyli objętość wody, którą może przejąć w czasie pracy. Pojemność użytkowa zależy od całkowitej pojemności wodnej instalacji, ciśnienia statycznego wynikającego z różnicy wysokości między najwyższym punktem instalacji a miejscem przyłączenia naczynia wzbiorczego, i maksymalnego dopuszczalnego ciśnienia w instalacji. Odpowiednie wzory do jego obliczenia można znaleźć w normie PN-91/B-02414 – „Zabezpieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi”.
Pojemność użytkowa naczynia V_u [dm³] wynosi:

V_u = 1,1 · V · q · Δv
gdzie:
V - pojemność instalacji ogrzewania wodnego [m³]
q - gęstość wody instalacyjnej o temperaturze początkowej t₁ = 10°C [kg/m³]
Δv - przyrost objętości właściwej wody instalacyjnej przy jej ogrzaniu od temperatury t₁ do średniej temperatury obliczeniowej t_m [dm³/kg]

t_m = 0,5 (t_z + t_p)

gdzie:
t_z – temperatura zasilania instalacji
t_p – temperatura powrotu
Na przykład dla t_z = 55°C i t_p = 45°C, Δv = 0,0118 dm³/kg (tabela w normie).
Pojemność całkowita naczynia V_n [dm³] będzie następująca:

V_n = V_u (p_max + 0,1)/(p_max – p)
gdzie:
V_u – obliczona według wzoru
p_max – maksymalne obliczeniowe ciśnienie w naczyniu w czasie eksploatacji instalacji, przy temperaturze wody t (w instalacji nie zostanie przekroczone ciśnienie robocze) [MPa]
p – ciśnienie wstępne w przestrzeni gazowej naczynia wzbiorczego przeponowego przy temperaturze wody t₁ [MPa]
– ciśnienie odpowiada ciśnieniu statycznemu w miejscu podłączenia naczynia.
Producenci naczyń wzbiorczych mają uproszczony sposób na określenie pojemności wodnej (V) małych instalacji centralnego ogrzewania. Służą do tego nomogramy, z których można ją odczytać, zależnie od wydajności cieplnej instalacji i rodzaju zastosowanych grzejników. Orientacyjnie przyjmuje się, że pojemność wodna instalacji to 12 litrów wody na każdy 1 kW mocy źródła ciepła, pod warunkiem że kocioł jest dobrze dobrany.