Między ścianą a ogrodzeniem

Co zrobić z wąskim skrawkiem terenu, zamkniętym między ścianą budynku i ogrodzeniem? Wydaje się, że ten problem jest trudny do rozwiązania, bo często takie miejca pozostają nie zaaranżowane, a przecież tak być nie musi. Na pięciu przykładach - trzech fragmentów ogrodów cienistych i dwóch słonecznych - pokazujemy, jak można zagospodarować te wąskie miejsca.

Ogród ze żwirem

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Falująca linia stabilizowanej nawierzchni żwirowej łączy wszystkie zakątki ogrodu otaczające budynek: patio, ogród pnączy, wrzosowisko, salon ogrodowy. Jej ciepła, beżowa barwa stała się doskonałym tłem dla roślin.
Na wąskim przesmyku królują kolumnowe cisy Taxus baccata Fastigiata sadzone w nawierzchni żwirowej tak, by można się było między nimi przechadzać. Pojawiają się też grupy kwitnących biało parzydeł leśnych Aruncus dioicus wznoszące się ponad łanem miniaturowych tawułek japońskich Astilbe japonica. Ważne dla kompozycji są pnącza. Na słupy ogrodzeniowe wspinają się hortensje pnące Hydrangea petiolaris, a we wnęce w murze budynku posadzono kokornak wielkolistny Aristolochia durior i bluszcz pospolity Hedera helix.

Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Ogród paproci

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Autor: Jerzy Romanowski

Ogród ukryty między pustą ścianą budynku a ogrodzeniem, pod okapem grabów przycinanych tak, by korony tworzyły kule, sprawia wrażenie dzikiego i bujnego. W kompozycji dominują byliny: wysoka pluskwica graniasta Cimicifuga racemosa, rodgersja kasztanowcolistna Rodgersia aesculifolia o dużych kasztanowatych liściach, parzydło leśne Aruncus dioicus. Między nimi posadzono połacie średnich i małych paproci: paprotniki szczecinkozębne Polystichum setiferum, narecznice samcze Dryopteris filix-mas, wietlice samicze Athyrium filix femina, adiantum stopowe Adiantum pedatum, paprotki pospolite Polypodium vulgare. Najniższą warstwę tworzą łany niskiej paproci - zanokcicy skalnej Asplenium trichomanes. Wśród tego gąszczu wiedzie ścieżka z łupanych kamieni przerośniętych karmnikiem ościstym Sagina subulata. Na ściany domu i na ogrodzenie wspina się winobluszcz trójklapowy Parthenocissus tricuspidata Veitchii, który jesienią tworzy ogniste tło ogrodu.

Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Ogród roślin zimozielonych

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Osnową tego wąskiego fragmentu ogrodu jest beżowa nawierzchnia żwirowa. Jej delikatna ciepła barwa kontrastuje z różnymi odcieniami zieleni roślin. Nieregularny kształt sprawia, że jak wstęga wije się w pozornie nieatrakcyjnym miejscu - wąskim korytarzu między budynkiem a betonowym ogrodzeniem. W żwirze nieregularnie rozmieszczono płyty kamienne, które miejscami „wchodzą” w kompozycje roślinne (jakby zostały wyrzucone na brzeg meandrującej rzeki). Pomiędzy zimozielonymi kolumnowymi cisami pospolitymi Taxus baccata Fastigiata i pierisami japońskimi Pieris japonica pojawiają się kwitnące wiosną i latem: azalie Azalea sp., funkie Fortunea z jasnozielonymi liśćmi Hosta fortunei, bergenie sercolistne Bergenia cordifolia i tawułki chińskie odmiany niskiej Astilbe chinensis Pumila. Rośliny kwitnące utrzymane są w zimnej gamie barw - dominują niebieskości, biele i róż. Przestrzenie między tymi roślinami wypełnia łan niskich zimozielonych barwinków pospolitych Vinca minor i kopytników pospolitych Asarum europaeum. Betonowe ściany ogrodzenia osłonięto zimozielonym pnączem - bluszczem pospolitym Hedera helix.

Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Ogród kwitnących pnączy

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

W tym słonecznym wnętrzu ogrodowym ze względu na jego małą przestrzeń zrezygnowano z krzewów i rabat bylinowych na rzecz kompozycji pionowej - różnorodnych pnączy rozpiętych na ścianach budynku i podporach ogrodzenia.
Dominują tu dwa gatunki powojników: powojnik alpejski Clematis alpina i powojnik włoski Clematis viticella. Po elewacji domu pnie się samoczepny winobluszcz trójklapowy Parthenocissus tricuspidata Veitchii, tworząc zieloną ścianę, pięknie przebarwiającą się jesienią na żółto, pomarańczowo i czerwono.
Drzwi do lamusa znajdujące się na osi ogrodu pnączy podkreślone są przez wiciokrzewy Browna Lonicera x brownii Dropmore Scarlett. Przy rynnie w rogu budynku wspina się po miedzianej podporze glicynia kwiecista Wisteria sinensis. Ozdobą pnączy są nie tylko liście otulające wnętrze miękką zielenią, ale też kwiaty pojawiające się, zależnie od gatunku, wiosną i latem.

Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Ogród z trawnikiem

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Wąski, dobrze oświetlony fragment ogrodu zaprojektowano jako płaszczyznę trawnika wznoszącą się łagodnie od wejścia do ogrodu, aż do poziomu tarasów przy salonie (na wysokości około 1m). Linia między trawnikiem a posadzoną wzdłuż ogrodzenia kompozycją z głogu dwuszyjkowego Crataegus oxyacantha Rubra Plena, piwonii drzewiastej Paeonia suffruticosa i połaci zimozielonych barwinków pospolitych Vinca minor jest falista. Forma tej wąskiej części harmonizuje z resztą ogrodu, w którym dominują płaszczyzny trawiaste.

Autor: Bartosz Dankiewicz , Katarzyna Dankiewicz

Jak pielęgnować

Wszystkie przedstawione wąskie ogrody zostały zaprojektowane tak, aby było w nich jak najmniej pracy.
Wiosna:
- cięcie sanitarne - usunięcie obumarłych części roślin po zimie; 
- aeracja i wertykulacja trawnika oraz jego nawożenie;
- nawożenie roślin.
Cały sezon wegetacyjny:
- regularne nawadnianie - w tych ogrodach zastosowano systemy automatycznego nawadniania z liniami kroplującymi i zraszaczami;
- regularne odchwaszczanie - chwasty mogą zagłuszyć niskie rośliny bylinowe; 
- opryski owadobójcze i grzybobójcze - w przypadku wystąpienia chorób lub szkodników na roślinach;
- usuwanie przekwitłych kwiatostanów, co przedłuży kwitnienie roślin.
Jesień:
- usuwanie przekwitłych kwiatostanów i obumarłych części roślin;
- osłonięcie matami krzewów wrażliwych na mróz - na przykład różaneczników i pierisów.