10 zasad układania dachówek

Piękny i naturalny wygląd dachówek często decyduje o wyborze tego materiału na pokrycie dachu. Ale względy estetyczne to nie wszystko - dach zabezpiecza dom przed śniegiem, deszczem i wiatrem. Ważniejsze niż wybór kształtu czy koloru dachówek jest ich właściwe ułożenie - zgodne ze sztuką budowlaną oraz zaleceniami producenta, bo tylko wtedy pokrycie będzie trwałe i szczelne.

Dachówki umożliwiają krycie dachu o skomplikowanym kształcie i różnym kącie nachylenia połaci, można je układać w zasadzie o każdej porze roku. Po ułożeniu na więźbie dachowej warstwy wstępnego krycia wykonuje się ruszt z kontrłat i łat. Po wykonaniu obróbek blacharskich okapu, kominów, koszy można układać dachówki.

1. Nie deptać dachówek

Układanie dachówek rozpoczyna się po wykonaniu wszystkich prac na dachu – po wymurowaniu i oblicowaniu kominów, wyprowadzeniu wentylacji oraz po wykonaniu wszelkich obróbek blacharskich. Jest to ważne, bo po ułożonych dachówkach nie powinno się chodzić.

Rozłożone na wszystkich połaciach dachówki usprawnią pracę. Autor: Mariusz Bykowski

2. Pamiętać o wentylacji

Podstawą dobrze zrobionego dachu są właściwie zaprojektowane i ułożone wszystkie warstwy zapewniające szczelność pokrycia oraz jego wentylowanie. Konieczne jest wykonanie szczelin wentylacyjnych oraz otworów zapewniających wlot powietrza w okapie oraz jego wylot w kalenicy i na połaci dachu.

Dachówki wentylacyjne zapewnią wylot powietrza spod pokrycia oraz jego dobrą wentylację. Autor: Mariusz Bykowski

3. Prawidłowo rozmieścić łaty

Rozstaw łat zależy od długości dachówki i można go zmieniać w podanym przez producenta zakresie. Kolejne rzędy dachówek układa się tak, by zachodziły na siebie. W ten sposób dachówki z górnego rzędu dociskają te, które znajdują się poniżej, co zapewnia szczelność i sztywność pokrycia. Zmniejszenie rozstawu łat powoduje zwiększenie zakładu dachówek.

Dla każdego rodzaju dachówki producenci podają zalecany rozstaw łat. Autor: Mariusz Bykowski

4. Mocować właściwie

Dachówki układa się na łatach, zaczepiając je specjalnie wyprofilowanym uchwytem. Nie uszczelnia się ich zaprawą. Niektóre dodatkowo należy zamocować. Zazwyczaj mocuje się dachówki krawędziowe, okapowe, te ułożone wzdłuż kalenicy i wokół otworów (okien połaciowych i kominów). Konieczność mocowania pozostałych wynika z kąta nachylenia połaci (zasada 5) i zaleceń producenta. Dotychczas do mocowania stosowano gwoździe, obecnie producenci zalecają montaż wkrętami lub specjalnymi klamrami (spinkami).

Zaczep utrzymujący dachówkę na łacie. Autor: Mariusz Bykowski

5. Uwaga na stromy i płaski dach

Dachówkami kryć można połacie o kącie nachylenia od 10° do 90°, zależy to jednak od rodzaju dachówki. Układanie ich na dachach pochylonych mniej niż 20° albo więcej niż 40°wymaga spełnienia dodatkowych warunków. Stopień nachylenia dachu decyduje o sposobie układania i mocowania dachówek. Jeśli nachylenie jest większe niż 60°, mocuje się każdą dachówkę, jeśli od 40° do 60° – co trzecią lub co piątą. Na dachach stosunkowo płaskich, poniżej 20°, należy zwiększyć zakład dachówek, ponieważ im spadek dachu mniejszy, tym szczelniejsze musi być pokrycie.

Klamra boczna do mechanicznego mocowania dachówek. Autor: BRAAS

6. Zaczynać od okapu

Układanie dachówek rozpoczyna się od dołu (od okapu) oraz krawędzi dachu i układa w kierunku środka połaci i do góry (do kalenicy). Pierwszy rząd dachówek tzw. okapowych musi wystawać poza krawędź połaci, bo tylko wtedy woda z dachu będzie swobodnie spływać do rynny. Aby dachówki okapowe leżały pod tym samym kątem co pozostałe, łaty okapowe powinny być wyższe od pozostałych o około 2 cm. Zamiast łat okapowych można stosować tzw. grzebień okapu i na nim oprzeć dachówki. Grzebień jednocześnie zabezpiecza przed wlatywaniem ptaków pod okap i umożliwia wlot powietrza do szczeliny wentylacyjnej.

Do odeskowania okapu można przybić grzebień okapowy. Autor: Mariusz Bykowski

7. Uwaga na kosze

To bardzo ważne miejsce, tędy spływa do rynny woda ze znacznych połaci dachu. Kosz trzeba odeskować, zabezpieczyć dodatkowym pasem folii i ułożyć kosz systemowy z powlekanej tłoczonej blachy albo wykonać obróbkę blacharską. Układane z obu stron kosza dachówki muszą być odpowiednio docięte.
Styk kosza i dachówek uszczelnia się np. gąbką lub pianką poliuretanową. Niektóre firmy oferują gotowe samoprzylepne taśmy uszczelniające, można też zastosować grzebień okapu. Ważne jest, by rynna koszowa po ułożeniu dachówek miała minimum 10 cm szerokości, co zapewni jej odpowiednią drożność.

Dachówki wzdłuż obróbki kosza należy przyciąć. Autor: Grzegorz Otwinowski

8. Stosować gąsiory

Kalenice i grzbiety zabezpiecza się gąsiorami dachowymi. Chronią one krawędź dachu przed wodą i wiatrem oraz umożliwiają wentylowanie połaci. Układa się je na łacie kalenicowej albo łacie naroża i mocuje klamrami. Pod gąsiory można stosować wykonane z tworzywa sztucznego szczotki i taśmy wentylacyjne. Na końcu (przy okapie albo krawędzi) stosuje się gąsiory skrajne, a w miejscu zbiegu grzbietów i kalenicy – gąsiory trójniki.

Ułożona na grzbiecie dachu taśma uszczelnia i jednocześnie umożliwia wylot powietrza pod gąsiorami. Autor: Mariusz Bykowski

9. Diabeł tkwi w szczegółach

Układanie dachówek na połaci dachu jest czynnością prostą – kładzie się kolejne pasujące do siebie elementy. Ale prawidłowe wykonanie koszy, okapu, kalenicy, styków połaci dachu ze ścianami, powierzchni wokół lukarn, kominów, okien połaciowych i wyłazów dachowych jest trudne i wymaga fachowej wiedzy. Trzeba zwrócić uwagę na te newralgiczne miejsca – muszą być szczelne, zrobione dokładnie i estetycznie.

Trudne do wykonania miejsca na dachu – wokół komina i okna połaciowego oraz kalenica i grzbiet. Autor: Mariusz Bykowski

10. Wybierz system

Dlaczego warto stosować rozwiązania systemowe? Bo są one przemyślane i sprawdzone, są efektem doświadczeń zbieranych przez lata. Jeśli już zdecydowałeś się na pokrycie z dachówek, nie oszczędzaj na akcesoriach i elementach dodatkowych. Rozwiązania zastępcze są tańsze, ale zazwyczaj mniej skuteczne. Przecież wybrałeś dachówki, by był to dach na lata.

Systemowe rozwiązanie obróbki komina – listwą wykończeniową i elastyczną taśmą. Autor: BRAAS

Zapytaj producenta
Już na etapie projektu zapoznaj się z ofertami firm produkujących dachówki – sprawdź oferowane typy, dostępne kolory, asortyment elementów uzupełniających i ceny. Poszczególne rodzaje różnią się szczegółami technicznymi – dopuszczalnym kątem nachylenia połaci, wymaganym rozstawem łat, sposobem montażu. Dachówki wybierz możliwie wcześnie, aby ich rodzaj określić w projekcie i odpowiednio przygotować dach.     

Układanie dachówek i gąsiorów

Rozmieszczenie łat. Zaczyna się od przybicia łaty okapowej. Mocuje się ją około 4 cm od krawędzi okapu. Po zamocowaniu najniższej łaty ustala się położenie najwyższej - około 4 cm od środka łaty kalenicowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Kolejność układania. Najpierw układa się dachówki w dolnym rzędzie i przy krawędzi dachu. Poprawność układania sprawdza się poziomnicą. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Wykonanie kalenicy. Łatę kalenicową mocuje się w uchwytach stalowych przybitych do krokwi. Po ułożeniu dachówek układa się gąsiory; jeśli stosujemy szczotki wentylacyjne, przybijamy je do łaty kalenicowej gwoździami. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki