Zapiski na budowie czyli co w dzienniku, a co na tablicy

Na każdej budowie powinna być umieszczona i wypełniona tablica informacyjna. Każda budowa musi też mieć swoją kronikę w postaci dziennika budowy.

Po co dziennik

Dziennik budowy jest urzędowym dokumentem, w którym zapisuje się przebieg robót budowlanych oraz wszystkich zdarzeń i okoliczności, które mogą mieć znaczenie przy ocenie prawidłowości wykonanych prac. Z dziennika budowy można się dowiedzieć m. in., kiedy i w jaki sposób wykonywane były poszczególne roboty budowlane. Tymczasem wielu kierowników budów nie prowadzi dziennika na bieżąco i wypełnia go dopiero po zakończeniu robót. Jest to działanie nie tylko wbrew prawu, ale także wbrew interesom inwestora. Inwestor, który przymyka na to oczy, działa na własną szkodę. W razie wadliwego wykonania robót dziennik budowy może być przecież jednym z ważniejszych dowodów w sporze z wykonawcą. Jest też kluczowym dokumentem potwierdzającym wykonanie robót zgodnie z przepisami i pozwoleniem.
Po zakończeniu budowy oryginał dziennika trzeba będzie złożyć w wydziale architektury urzędu gminy lub urzędu powiatowego. Jeśli urzędnicy zauważą w nim jakieś nieprawidłowości, mogą sprzeciwić się przystąpieniu do użytkowania domu.

Skąd go wziąć i jak prowadzić

Przed rozpoczęciem budowy inwestor powinien zawiadomić urząd, który wydał pozwolenie na budowę, o planowanym terminie rozpoczęcia robót i wystąpić o wydanie dziennika. Organ udzielający pozwolenia na budowę wydaje dziennik w ciągu trzech dni za odpłatnością (jest to koszt kilkunastu złotych).
Dziennik powinien być zabezpieczony przed zdekompletowaniem (zszyty), zaś poszczególne strony dziennika są ponumerowane i urzędowo opieczętowane, nie da się więc z niego usunąć lub podmienić w sposób niewidoczny żadnych kartek. Strony dziennika przeznaczone do wpisów powinny być podwójne: oryginał i kopia z perforacją umożliwiającą łatwe jej wyrywanie. Oryginał dziennika po zakończeniu budowy składa się w urzędzie, kopie pozostają dla inwestora.
Wpisy w dzienniku powinny być trwałe i czytelne, zarówno na oryginałach, jak i kopiach stron, zamieszczone w porządku chronologicznym, w sposób uniemożliwiający dokonanie późniejszych uzupełnień. Wpisów dokonuje się tylko na jednej stronie, druga pozostaje pusta. Jeśli jest potrzeba poprawienia jakiegoś wpisu, należy niewłaściwy tekst skreślić w taki sposób, aby było możliwe jego odczytanie, i dokonać nowego wpisu wraz z wyjaśnieniem wprowadzonej zmiany.
Zamknięcie dziennika musi być potwierdzone odpowiednim wpisem kierownika budowy. Gdyby dziennik zaginął, trzeba to zgłosić w urzędzie i wystąpić o wydanie nowego egzemplarza, ale przy tej okazji istnieje duże prawdopodobieństwo, że o fakcie zagubienia dziennika budowy zostanie poinformowany nadzór budowlany. Może on przeprowadzić kontrolę i ukarać osoby winne zaniedbań.

Co wpisywać do dziennika

Na stronie tytułowej urząd, który wydaje dziennik, zamieszcza numer, datę wydania, dane określające inwestora, rodzaj i adres budowy, numer i datę wydania pozwolenia na budowę oraz pouczenie o sposobie prowadzenia dziennika i odpowiedzialności za nieprzestrzeganie w tym zakresie przepisów.
Na pierwszej stronie dziennika inwestor wpisuje dane wykonawcy lub wykonawców oraz osób sprawujących kierownictwo budowy, nadzór autorski i inwestorski, podając ich specjalności i numery uprawnień budowlanych. Osoby te potwierdzają podpisem i datą przyjęcie powierzonych im obowiązków. Jeżeli w trakcie wykonywania robót budowlanych następuje zmiana kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego, fakt ten również powinien być odnotowany. Dokonuje się wówczas wpisu określającego stan zaawansowania i zabezpieczenia przekazywanej budowy, a przekazujący i przejmujący obowiązki potwierdzają to swoimi podpisami.
Kolejne strony dziennika przeznaczone są na wpisy dotyczące budowy. Każdy wpis powinien być oznaczony datą i podpisany przez osobę go dokonującą, z podaniem imienia, nazwiska, wykonywanej funkcji i nazwy jednostki organizacyjnej lub organu, który reprezentuje. Jeśli wpis dotyczy innej osoby (na przykład inspektor nadzoru inwestorskiego poleca kierownikowi budowy poprawienie jakichś prac), osoba ta potwierdza podpisem zapoznanie się z jego treścią.

Kto go prowadzi
Za właściwe prowadzenie i przechowywanie dziennika jest odpowiedzialny kierownik budowy. Natomiast do dokonywania wpisów w dzienniku, oprócz kierownika budowy, upoważnieni są także:
- inwestor i inspektorzy nadzoru inwestorskiego,
- projektanci,
- geodeci wykonujący prace na budowie,
- pracownicy nadzoru budowlanego (każda kontrola musi być potwierdzona wpisem do dziennika).
Dziennik powinien znajdować się stale na terenie budowy (oczywiście wówczas, gdy prowadzone są tam jakiekolwiek prace). Kierownik budowy musi na każde żądanie udostępnić dziennik osobom, które są uprawnione do dokonywania wpisów.

Co i jak na tablicy

Kierownik budowy jest zobowiązany do umieszczenia na budowie tablicy informacyjnej. Powinna się ona znajdować w miejscu widocznym od strony drogi publicznej, na wysokości nie mniejszej niż 2 m.
Tablica informacyjna powinna zawierać:
- określenie rodzaju budowy oraz jej adres i numer telefonu (jeśli jest),
- numer pozwolenia na budowę oraz nazwę, adres i numer telefonu właściwego organu nadzoru budowlanego,
- imiona i nazwiska (nazwy), adresy i numery telefonów inwestora, wykonawcy, kierownika budowy, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta,
- numery telefonów alarmowych oraz okręgowego inspektora pracy.
Wszystkie te dane mogą okazać się bardzo potrzebne w razie zaistnienia jakiegoś zagrożenia na budowie.
Napisy na tablicy informacyjnej powinny być wykonane w sposób czytelny i trwały, na sztywnej płycie koloru żółtego, literami i cyframi koloru czarnego, oraz mieć wysokość co najmniej 4 cm. Takie są przepisy, ale w praktyce wygląda to zupełnie inaczej. Nawet jeśli na budowach są tablice informacyjne, to trudno się z nich czegokolwiek dowiedzieć. Często brakuje na nich danych o wykonawcach (zwłaszcza, gdy jest ich kilku) oraz danych adresowych inwestora, kierownika budowy czy projektanta. Organy nadzoru raczej nie interweniują z powodu takich braków, jeśli podane są przynajmniej numery telefonów do tych osób. Reagują natomiast na brak tablicy informacyjnej, mogą wówczas ukarać grzywną kierownika budowy.

Podstawa prawna:
- zarządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 15 grudnia 1994 r. w sprawie dziennika budowy oraz tablicy informacyjnej (M. P. z 1995 r. nr 2, poz. 29)
- ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2000 r. nr 106, poz. 1126 z późn. zm.)

Co grozi za fałszowanie dziennika

Za dokonywanie niezgodnych z rzeczywistością wpisów, a więc za poświadczanie nieprawdy w urzędowym dokumencie, kierownik budowy naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną i karną. Może stracić uprawnienia budowlane, a także w zależności od wagi dokonanych naruszeń podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, a nawet karze pozbawienia wolności do 5 lat. Osoby, które mu w tym pomagają lub namawiają, odpowiadają za współudział w przestępstwie.