W ścianach nośnych wykonuje się je z co najmniej dwóch belek stalowych – dwuteowników lub ceowników. Przestrzeń pomiędzy elementami nośnymi zwykle wypełnia się cegłami.
|
Nadproże stalowe w ścianie nośnej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Zastosowanie. Nadproża tego typu stosuje się przy szerokościach otworów przekraczających 2,5 m lub przy mniejszych rozpiętościach, gdy występują duże obciążenia, na przykład od opartego na nich podciągu. Ponieważ nadproża stalowe są bardzo sztywne, często wykonuje się je nad dużymi oknami balkonowymi czy bramami garażowymi.
Wykonanie. Przed przystąpieniem do montażu dolne stopki belek owija się siatką dla zapewnienia odpowiedniej przyczepności tynku. Pod belkami stalowymi występują dość duże naprężenia, dlatego trzeba je opierać na ścianie za pośrednictwem warstwy betonu lub dwóch, trzech warstw cegieł pełnych. Głębokość oparcia profili przyjmuje się jako połowę wysokości belki powiększoną o 15 cm.
Ma to szczególne znaczenie w ścianach wznoszonych z materiałów o stosunkowo niewielkiej wytrzymałości, takich jak beton komórkowy czy pustaki ceramiczne. Później wypełnia się cegłami lub bloczkami przestrzeń między belkami, a dwuteowniki dodatkowo okłada się nimi z boku.
Nadproże tego typu nie wymaga zwykle deskowania, ponieważ profile stalowe układa się w takich odstępach, żeby cegły można było oprzeć wprost na stopkach belek. Tak ułożone nadproże od razu osiąga pełną nośność i może być natychmiast obciążone.
|
Po ułożeniu profili stalowe nadproże szpadłuje się, czyli okłada na przykład płytkami z betonu komórkowego. Autor: Krzysztof Zasuwik |
Stal w ścianach działowych
W ścianach grubości 12 lub 6,5 cm wykonuje się nadproże, w którym elementem nośnym jest stalowy kątownik, a wypełnieniem cegły lub bloczki. Ze względu na to, że obciążenia nadproża w takich ścianach są niewielkie, nie trzeba wzmacniać podpór betonem czy cegłami, a długość oparcia kątownika może wynośić po 15 cm z każdej strony. Należy pamiętać o owinięciu profilu siatką, aby uzyskać dobre podłoże pod tynk.
|
Nadproże stalowe w ścianie działowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Nadproża żelbetowe
Te elementy konstrukcyjne swoją dużą nośność uzyskują w wyniku połączenia i współpracy dwóch, bardzo odmiennych materiałów: stali i betonu. W tego typu konstrukcjach beton nadaje nadprożom odpowiednią sztywność oraz zapewnia dużą wytrzymałość na ściskanie, natomiast stal jest niezbędna do przeniesienia sił rozciągających. Ścisłe przestrzeganie wymagań dotyczących grubości betonowej otuliny zapewnia odpowiednią współpracę tak różnych materiałów.
Nadproża wykonywane na budowie
Zastosowanie. Nadproża tego typu są bardzo często stosowane w domach jednorodzinnych przy wznoszeniu wszelkiego rodzaju ścian. Decydują o tym: niski koszt materiałów i robocizny, dość powszechna znajomość zasad wykonywania konstrukcji żelbetowych, duża dowolność w doborze kształtu, możliwość przeniesienia przez nadproże praktycznie dowolnego obciążenia występującego w domu jednorodzinnym (na przykład od dachu, stropu), możliwość przekrywania otworów o dużej rozpiętości.
Projektant, dobierając klasę betonu, rodzaj i ilość stali zbrojeniowej oraz wymiary przekroju może obliczyć nadproże praktycznie każdej rozpiętości. W domu jednorodzinnym tym sposobem najczęściej przekrywa się otwory o szerokości od 1 do 5 m.
|
Nadproże żelbetowe wykonywane na budowie. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Wykonanie. Nadproża żelbetowe potocznie nazywa się nadprożami wylewanymi. Aby nadać im właściwą formę, przygotowuje się odpowiednio sztywne i szczelne deskowanie. Błędy popełnione na tym etapie mogą znacznie utrudnić późniejsze tynkowanie, a czasami nawet doprowadzić do zniszczenia deskowania podczas układania betonu. Dlatego wiele firm produkujących materiały ścienne, szczególnie z betonu komórkowego i keramzytobetonu, ma w swojej ofercie specjalne kształtki nadprożowe stanowiące deskowanie tracone. Ich kształt, zbliżony do litery U, bardzo ułatwia i przyspiesza wykonanie równego nadproża, ponieważ wystarczy ułożyć je na wypoziomowanej i odpowiednio podpartej desce. Następnie w deskowaniu układa się zbrojenie przy zastosowaniu podkładek dystansowych z zaprawy cementowej lub plastikowych kółek nakładanych na pręty. Pozwala to na zachowanie wymaganej, 2-centymetrowej otuliny zbrojenia. Dopiero wtedy można przystąpić do układania i zagęszczania betonu, dokładnie takiej klasy, jaka jest w projekcie. Na zakończenie pozostaje pielęgnacja betonu, czyli ochrona przed bezpośrednim promieniowaniem słonecznym, silnym wiatrem, mrozem, a przede wszystkim przed zbyt szybkim wysychaniem. Dlatego tak ważne jest polewanie nadproża wodą szczególnie w pierwszym tygodniu dojrzewania betonu. Deskowanie można rozebrać najwcześniej po 14 dniach, a najlepiej dopiero po 28.
| | |
Nadproża żelbetowe wykonywane w deskowaniu na budowie można stosować nawet przy bardzo dużych rozpiętościach otworu, na przykład nad oknem prowadzącym na taras lub szeroką bramą garażową. Autor: Mariusz Bykowski | Nadproże żelbetowe wykonywane na budowie w kształtce U. Autor: Magdalena Kosińska |
Nadproża prefabrykowane
To gotowe elementy żelbetowe wykonane w całości w wytwórni. Mogą być monolityczne ze zbrojonego betonu albo wykonane w ceramicznym deskowaniu traconym. Nadproża prefabrykowane po zamontowaniu w ścianie od razu mają pełną nośność. Dzięki temu nie ma przestojów w pracach związanych z wykonywaniem ścian i stropów. Produkowane są w kilku rodzajach różniących się kształtem, nośnością i sposobem wykończenia powierzchni.
Zastosowanie. Nadproża prefabrykowane są bardzo chętnie stosowane przez projektantów. Nie wymagają bowiem wykonywania obliczeń statycznych, ponieważ ich producenci udostępniają tabele ułatwiające dobór nadproża. Również inwestorzy są z nich zadowoleni, bo mimo stosunkowo wysokiej ceny, mają gwarancję, że takie nadproża są odpowiedniej jakości i nośności, czyli konstrukcja jest bezpieczna. Pewnym ograniczeniem może być długość elementów – nie przekraczająca 3 m, ale w domach jednorodzinnych zwykle to wystarczy.
Powszechne zastosowanie znalazły belki żelbetowe typu L. Produkowane są w dwóch wysokościach 19 i 22 cm, szerokości 12 cm i grubości elementu 6 cm. Długości belek dobrane są do typowych szerokości stolarki okiennej i drzwiowej i zawierają się w przedziale od 120 do 270 cm ze stopniowaniem co 30 cm.
|
Nadproże prefabrykowane typu L. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Wykonanie. Jest bardzo proste. Poszczególne belki układa się na zaprawie cementowej, a następnie przestrzeń pomiędzy nimi wypełnia się lekkim betonem lub materiałem izolacyjnym.
| | | ||
Nadproże żelbetowe można przygotować w deskowaniu z kształtek U poza placem budowy i gotowe wmurować. Autor: Tomasz Traczyk | Prefabrykowane nadproże żelbetowe typu L... Autor: Leszek Łagoda | ...można od razu obciąć. Autor: Mariusz Bykowski |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz