Dachówki w arkuszach. Przegląd blachodachówek stalowych

Blachodachówki sa popularne dlatego, że łączą w sobie wszelkie zalety blach dachowych z wyglądem zbliżonym do tradycyjnej dachówki ceramicznej. Nad pierwszym z tych pokryć górują urodą, dla drugiego zaś są konkurencyjne z racji swej niższej ceny. Między innymi to jest powodem, że wokół widać coraz więcej dachów pokrytych właśnie blachodachówką.

Blachodachówki warstwa po warstwie

Blachodachówki to blachy dachowe z wytłoczonym wzorem przypominającym kształt dachówki tradycyjnej. Sprzedawane są w arkuszach o różnej długości i szerokości. Większość z nich ma budowę warstwową. Sercem blachodachówki jest blaszany rdzeń, który pokrywają z obu stron powłoki zabezpieczające przed korozją, zarysowaniem i działaniem promieni UV.
Zewnętrzna warstwa pełni również funkcję dekoracyjną. Dzięki niej blachodachówki mogą być błyszczące lub matowe i mieć niemal dowolny kolor.

Na pierwszy rzut oka często trudno jest odróżnić blachodachówkę od dachówki tradycyjnej. Autor: Andrzej Szandomirski		Blachodachówki mogą mieć bardzo wyszukane kolory. Autor: Michał Glinicki , Jacek Kucharczyk

Ich powierzchnia może być błyszcząca... Autor: BALEX METAL		...lub matowa. Autor: Andrzej Szandomirski

Jeden metal, różne powłoki
Na rynku niepodzielnie królują blacho-dachówki stalowe. Różnią się między sobą kolorem, wzorem wytłoczenia, fakturą. Ich trwałość ocenia się na 30-50 lat. Blachodachówki takie mają grubość 0,4-1,25 mm. Ważą od 4,2 do 6,5 kg/m². Zawsze pokrywane są powłokami ochronnymi i dekoracyjnymi. Zabezpieczają je one między innymi przed korozją. Jedne pokryte są poliestrem, inne PVDF, TC 50, PRELAQ 50, plastizolem lub puralem. Każde z tych tworzyw ma swoiste cechy, które rzutują na właściwości blachodachówek.

Budowa blachodachówki stalowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Dachowa awangarda
Duże zainteresowanie blachodachówkami wśród klientów owocuje wzmożoną konkurencją między producentami. Każdy z nich chce ulepszyć swój produkt i wprowadzić do niego jakieś nowatorskie rozwiązania. W sprzedaży są więc na przykład blachodachówki samonośne. Ich arkusze mają specjalnie wyprofilowane łaty nośne. Sprzedawane są wraz z metalowymi profilami montażowymi, które mocuje się zamiast kontrłat. Podczas układania takich blachodachówek odpada jedna czynność – nie trzeba do więźby dachowej przybijać drewnianych łat, na których miałyby się oprzeć arkusze.
Inną ciekawostką są blachodachówki z posypką. Ich metalowy rdzeń pokryty jest termicznym stopem aluminiowo-cynkowym, który znacznie poprawia trwałość blachy. Warstwę wierzchnią pokrywa zaś drobnoziarniste kruszywo mineralne powleczone żywicą akrylową. Żywica wzbogacona jest substancjami chemicznymi, które zabezpieczają przed rozwojem grzybów i mchu. Blachy z posypką nie nagrzewają się tak szybko jak zwykłe blachodachówki. Ich zaletą jest także to, że zimą nie ześlizguje się z nich gwałtownie zalegająca czapa śnieżna.

Blachodachówka samonośna z wyprofilowaną łatą. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Sposób mocowania blachodachówek samonośnych. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Blachodachówki z posypką po ułożeniu przypominają tradycyjną dachówkę ceramiczną. Autor: Mariusz Bykowski		Niektóre z nich mogą też kształtem przypominać gonty drewniane. Autor: ALFA BOND SYSTEMS

Wygodne do układania i lekkie...
Arkusze blachodachówek mają dużą powierzchnię i dlatego ich układanie jest czynnością stosunkowo szybką i prostą. Jest to też materiał lekki.

...ale dudniące

To, co jest zaletą blachodachówek, a więc ich mały ciężar, stanowi paradoksalnie ich główną wadę. Lekkie pokrycie słabiej bowiem chroni przed hałasem niż ciężkie. Często więc zdarza się tak, że odgłos padającego deszczu spędza mieszkańcom domu sen z powiek. Można temu jednak zaradzić, stosując na przykład blachodachówki z posypką lub bardzo dokładnie układając izolację cieplną na poddaszu, która stanie się wówczas także izolacją akustyczną.

Na jakie dachy dachówki z blachy?
Blachodachówki nadają się na pokrycia dachów o różnych rozmiarach i kształtach. Producenci określają zawsze minimalny kąt nachylenia dachu, przy którym śmiało można ułożyć ich blachodachówki i mieć pewność, że takie pokrycie będzie szczelne. Zazwyczaj jednak nachylenie połaci nie powinno być mniejsze niż 9-12°. Decydując się na bardziej płaski dach, też można pokryć go arkuszami blachodachówki, ale trzeba przygotować pod nie sztywne poszycie z desek, sklejki wodoodpornej lub płyt wiórowych.
Nie można przy tym zapominać o obłożeniu go papą. Rodzaj blachodachówek powinien być dobrany do miejsca usytuowania posesji, naktórej stoi dom. Jedne blachodachówki lepiej sprawdzą się w miejscach nasłonecznionych, bo ich kolory nie blakną, a gorzej w zanieczyszczonym środowisku, gdzie potrzebna jest powłoka wysoce odporna na korozję i działanie kwasów lub zasad. Inne zaś warto układać na domach położonych wśród drzew, bo ich powierzchnia jest bardziej odporna na zarysowania, których przyczyną mogą być na przykład spadające szyszki.

Ile arkuszy potrzeba?

Prospekty reklamowe podają różne sposoby na obliczenie, ile arkuszy blachodachówek będzie potrzebne do wykończenia dachu. W rzeczywistości nie wygląda to tak prosto, zwłaszcza gdy dach ma skomplikowany kształt i dużo lukarn.
Obliczenie zapotrzebowania na blachę najlepiej więc pozostawić wykwalifikowanym sprzedawcom. Część z nich posłuży się w tym celu specjalnym programem komputerowym. Muszą oni jednak zapoznać się z rysunkiem konstrukcyjnym dachu. Na jego podstawie dobiorą odpowiednią ilość arkuszy, tak by po zakończeniu prac dekarskich pozostało jak najmniej niewykorzystanych kawałków blachodachówek.
Chcąc samodzielnie obliczyć potrzebną ilość materiału, należy pamiętać, by kierować się rzeczywistymi wymiarami więźby dachowej, a nie wymiarami odczytanymi z projektu. Jeśli dach ma połacie prostokątne, to oprócz ich długości i szerokości trzeba również zmierzyć przekątne.
Nie można zapomnieć także o tym, że arkusze układane będą na zakład. Jego wielkość podana jest w folderach reklamowych, a jeśli nie, to informacją taką służy każdy sprzedawca. Uwzględnić trzeba również to, że arkusze powinny wystawać kilka centymetrów poza deskę okapową.

Na arkuszach blachy najcześciej wytłoczonych jest kilka rzędów dachówek. Autor: PLANNJA		Niektórzy producenci oferują też arkusze, które są długie i mają szerokość odpowiadające jednemu rzędowi dachówek. Autor: PLANNJA

Elementy dodatkowe
Same arkusze to nie wszystko. Oprócz nich trzeba kupić jeszcze kilka akcesoriów do wykańczania dachu. Zaopatrzyć się w nie trzeba u tego samego producenta. Daje to pewność, że elementy te będą pasować kształtem i kolorem do blachodachówki. Dodatkowe akcesoria mogą podwyższyć koszt wykonania pokrycia dachowego o 15-50%.

Gąsiory. Wykańcza się nimi kalenicę dachu. Mogą mieć kształt półokrągły i stożkowy lub litery V. Aby uszczelnić połączenie, pomiędzy gąsiorami a arkuszami blachy mocuje się specjalne taśmy uszczelniające.

Rynny koszowe. Stosuje się je do wykończenia wklęsłych załamań dachu. Mają najczęściej kształt półokrągły. Nadają estetyczny wygląd połączeniom połaci i odprowadzają do rynien wodę spływającą z dachu.

Obróbki blacharskie. Są to elementy uszczelniająco-wykończeniowe. Pełnią też funkcję dekoracyjną. Montuje się je między innymi przy okapach dachu, wokół okien dachowych i kominów. Zrobione są z blachy płaskiej i mają kolor identyczny jak arkusze blacho-dachówki.

Wywietrzniki. Montowane są na połaci dachu. Dzięki nim pod pokrycie dachowe dostaje się powietrze, które następnie wywiewane jest przez specjalne szczeliny pozostawione w niektórych miejscach kalenicy. Zapobiega to gromadzeniu się wilgoci pod blachodachówkami. Latem właściwa wentylacja zapobiegnie też nadmiernemu nagrzewaniu się dachu.

Stopery śnieżne. Ich zadaniem jest zatrzymywanie zsuwającego się z dachu śniegu. Zabezpieczają w ten sposób rynny przed ewentualnym zerwaniem.

Elementy dachu pokrytego blachodachówką. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Zanim blacha trafi na dach

Po kupieniu blachodachówki trzeba ją przechowywać w suchym pomieszczeniu, które jest przewiewne. Arkusze nie powinny leżeć bezpośrednio na podłodze. Najlepiej podłożyć pod nie kilka drewnianych klocków o wysokości minimum 20 cm. Sterty blachodachówek muszą być co metr przedzielone drewnianymi przekładkami. Coraz więcej producentów zabezpiecza arkusze folią. Zdejmuje się ją dopiero tuż przed montażem.

Gwarantowana jakość

To, jak długo trwać będzie okres gwarancyjny, zależy od rodzaju blachodachówki i typu powłoki zewnętrznej. Na blachy stalowe z powłoką poliestrową lub z PVDF udzielana jest najczęściej dziesięcioletnia gwarancja. 15 lat gwarancji dają producenci na blachodachówki pokryte puralem, a do 30 lat na blachodachówki z posypką mineralną. Gwarancja udzielana jest na trwałość i estetykę powłok zewnętrznych. Tak więc, gdy w trakcie jej obowiązywania blachodachówki zaczną zmieniać kolor lub warstwa zewnętrzna popęka bądź będzie się łuszczyć, producenci powinni zwrócić koszty zakupu i montażu. Trzeba jednak wiedzieć, że gwarancja przepadnie, jeśli blachodachówki będą transportowane, przechowywane lub układane niezgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji montażu wydanej przez producenta.

Pielęgnacja dachu

Gdy arkusze są już ułożone, trzeba sprawdzić, czy w trakcie montażu nie powstały na ich powierzchni rysy. Jeśli tak, trzeba te miejsca oczyścić i pomalować farbą renowacyjną. W przeciwnym razie powstaną tam skupiska rdzy, które będą się rozprzestrzeniać. Raz na 5-7 lat dach pokryty blachodachówką warto umyć. Wodę trzeba wówczas lać od kalenic w dół i na boki. Nie powinno się czyścić blacho-dachówek, stojąc przed domem i polewając je silnym strumieniem wody z węża. Woda może bowiem dostać się pod arkusze i zamoczyć ocieplenia. W trakcie mycia dachu należy wystrzegać się szorowania powierzchni, bo powstaną na niej drobne zarysowania. Gdy okres gwarancyjny minie, a powierzchnia blachodachówki będzie podniszczona, można ją pomalować najpierw farbą podkładową, a później odpowiednią farbą nawierzchniową. Nie maluje się blachodachówek miedzianych i tych z posypką. Zimą trzeba dbać o to, by na dachu długo nie zalegał śnieg. Może on bowiem spowodować ugięcie się blachy. Czapę śnieżną trzeba delikatnie zmieść z dachu za pomocą miękkiej szczotki.

Budmat - Zefir. Autor: BUDMAT		Budmat - Sara. Autor: BUDMAT		Budmat - Wenus. Autor: BUDMAT

Kolbis - Kobalt. Autor: KOLBIS		Kolbis - Tytan. Autor: KOLBIS		Lindab - Topline. Autor: LINDAB

Balex Metal - Spektrum SPM. Autor: BALEX METAL		Rautaruukki - Maxi Nova. Autor: RAUTARUUKKI		Rautaruukki - Maxi Elita. Autor: RAUTARUUKKI

Plannja - Rapid. Autor: PLANNJA		Plannja - Royal. Autor: PLANNJA		Plannja - Regola. Autor: PLANNJA

Pruszyński - Szafir. Autor: PRUSZYŃSKI		Pruszyński - Rubin. Autor: PRUSZYŃSKI		Rautaruukki - Maxi Plus. Autor: RAUTARUUKKI

Ceny z lipca 2002 roku.

Alfa Bond - Ceramiczno-metalowa. Autor: ALFA BOND SYSTEMS		Onduline - Ondusteel. Autor: ONDULINE

Arkusze blachodachówek mocuje się specjalnymi gwoździami... Autor: Piotr Mastalerz		Autor: Piotr Mastalerz		Autor: Piotr Mastalerz

...lub samogwintującymi blachowkrętami z sześciokątnym łbem. Autor: Piotr Mastalerz		I gwoździe, i wkręty mają krążki ze specjalnej gumy, która pod wpływem ciepła uszczelnia połączenie. Autor: Piotr Mastalerz

6 rad dla tych, którzy kupili blachodachówkę

Podczas transportu i montażu blachodachówek obowiązuje kilka zasad:
1. W trakcie transportu blachodachówek trzeba arkusze zabezpieczyć przed przesuwaniem się.
2. Nie wolno ciągnąć arkuszy po ziemi.
3. Ewentualne zarysowania blachodachówek stalowych trzeba niezwłocznie zamalować farbą podkładową polecaną przez producenta, a następnie farbą nawierzchniową o odpowiednio dobranym kolorze.
4. Blachodachówki powlekane można ciąć nożycami wibracyjnymi lub piłą do metalu. Nienależy ich przycinać szlifierką kątową lub innym urządzeniem rozgrzewającym materiał podczas cięcia.
5. Opiłki powstałe przy krojeniu lub nawiercaniu otworów w blasze trzeba niezwłocznie zmieść, by nie zarysowały jej powierzchni, gdy będzie się chodzić po dachu.
6. Po blasze można chodzić jedynie w obuwiu z gumową podeszwą. Stopy trzeba stawiać w zagłębieniach arkuszy.

Wymiana pokrycia – na blachodachówkę najłatwiej

Niewielki ciężar blachodachówek pozwala na zaprojektowanie lżejszej, a co za tym idzie – i tańszej więźby dachowej. Ma to kolosalne znaczenie w przypadku remontu starego dachu. Wymieniając  pokrycie na blachodachówkę, zazwyczaj nie trzeba wzmacniać istniejącej więźby.
Uwaga! O tym, czy przed ułożeniem nowego pokrycia dachowego trzeba wzmacniać więźbę, czy nie, musi zadecydować inżynier zatwierdzający przebudowę.