Ruszt pod płyty gipsowo-kartonowe. Sekrety dobrego wykonania

Płyty gipsowo-kartonowe są chętnie stosowane, gdyż dzięki nim łatwo i szybko można wykonać eleganckie, gładkie ściany oraz sufity. Niestety, często przy ich układaniu popełniane są błędy, w następstwie których na połączeniach płyt widoczne są zgrubienia lub pęknięcia, a powierzchnia ściany lub sufitu jest pofalowana. Aby tego uniknąć, o solidne i fachowe wykonawstwo trzeba zadbać od samego początku - już przy ustawianiu stelaża.

Konstrukcja ściany działowej

1. Zacznij od profili UWPrace przy montażu ściany działowej rozpoczyna się właśnie od zamocowania profili UW do podłogi, sufitu i profili CW do ścian (wewnętrznych konstrukcyjnych lub zewnętrznych). Najlepsze do tego są kołki rozporowe szybkiego montażu, czyli takie, które się wbija, a nie wkręca. Kołki powinno się rozmieszczać w rozstawie nie większym niż 1 m. Przy montażu profili UW do sufitu można sobie pomóc przygotowanymi już słupkami (profilami CW). Prowizorycznie wstawiony słupek przytrzyma profil UW do sufitu na czas jego montażu – warto z tego skorzystać zwłaszcza wtedy, gdy stelaż montuje tylko jedna osoba.

Autor: Leszek Łagoda		Autor: Leszek Łagoda

2. Pamiętaj o luzach i nie przykręcaj słupkówDocinając na odpowiednią długość profile CW, trzeba pamiętać, że muszą one być 1-1,5 cm krótsze niż odległość pomiędzy sufitem a podłogą. Dzięki temu słupki będą mogły swobodnie się przesuwać w zamocowanych do podłogi i sufitu profilach UW. Wtedy nawet, jeśli strop nad ścianą znacznie się ugnie, nie będzie obciążał jej konstrukcji. Z tego względu profili CW nie powinno się przykręcać do profili UW.
Jeśli się to zrobi, pozostawiony wcześniej luz przestanie spełniać swoją funkcję.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

3. Lepiej nie sztukuj
Profile mają od 2,6 do 4 m długości. Jeśli pomieszczenia w domu mają na przykład 2,8 m wysokości, lepiej kupić dłuższe profile i liczyć się z odpadami, niż sztukować. Jeśli jednak wysokość pomieszczenia, w którym stawia się ścianę, jest większa od długości dostępnych na rynku profili, trzeba pamiętać, że miejsca łączeń w sąsiednich słupkach nie mogą być na tej samej wysokości.

Autor: RIGIPS POLSKA-STAWIANY

4. Zadbaj o rozstaw profiliRozstaw profili w ścianach działowych dobiera się do szerokości płyty, gdyż dłuższa krawędź płyty zawsze powinna być mocowana do słupka. Ponieważ standardowa szerokość płyty wynosi 120 cm, słupki rozmieszcza się co 60, 40 lub 30 cm.
Aby ograniczyć koszty, w domach jednorodzinnych słupki montuje się najczęściej co 60 cm. Ściana z takim rozstawem słupków jest najtańsza, a jednocześnie wystarczająco sztywna.

Autor: Mariusz Bykowski

5. Daj mocniejszy profil przy drzwiachCzęsto się zapomina o tym, że na krawędziach ściany, na przykład przy drzwiach, powinien być mocniejszy profil UA. Jeśli z oszczędności nie kupi się tego profilu, można sobie poradzić, łącząc ze sobą dwa profile CW lub umieszczając w pojedynczym profilu CW drewniany słupek. Jednak oszczędność taką można poczynić jedynie, gdy ścianka ma mniej niż 2,80 m wysokości, a między słupkami pozostawia się otwór nie większy niż 90-centymetrowy. Słupki z profili UA mocuje się do podłogi i sufitu specjalnymi kątownikami z dużymi skośnymi otworami. Kątowniki te umożliwiają nieznaczne przesuwanie się słupka w pionie względem stropu.

Autor: Mariusz Bykowski

6. Pamiętaj o dodatkowych słupkach nad otworemNad otworem montuje się poziomo profil UW, a następnie umieszcza się nad nim dodatkowe słupki. Planując rozmieszczenie słupków, trzeba pamiętać o tym, że płyty gipsowo-kartonowe nie mogą się łączyć na krawędzi otworu ani na żadnym ze słupków ograniczających otwór. Miejsce połączenia musi być odsunięte od krawędzi minimum o 15 cm, trzeba to więc wcześniej wymierzyć i rozplanować.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Idealna płaszczyzna tajemnicą sukcesu
Zanim rozpocznie się montaż rusztu, trzeba bardzo skrupulatnie wyznaczyć płaszczyznę, w której ma się on znajdować. Od dokładności wykonania tej pracy zależy bowiem, czy powierzchnia płyt będzie równa, gładka i czy płyty nie będą pękać.

Jak wyznaczyć płaszczyznę ściany?
Jest to czynność stosunkowo prosta, wymaga tylko nieco dokładności.
Wystarczy narysować na podłodze linię, po czym przenieść ją na ścianę i sufit.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jak wyznaczyć płaszczyznę sufitu?
Nieco trudniej jest wyznaczyć płaszczyznę sufitu.  Niedokładności związane z pomiarem poziomu zwykłą poziomnicą będą tu bowiem bardziej widoczne. Dlatego lepiej podczas rysowania posłużyć się poziomnicą wężową popularnie nazywaną szlauchwagą.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jak wyznaczyć płaszczyznę skosu poddasza?
To bez wątpienia najtrudniejsze zadanie. Dobrze jest się do tego zabierać, gdy ułoży się już płyty na ścianach i poziomym fragmencie sufitu.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Chodzi również o akustykę
Stropy wykończone od spodu sufitem podwieszanym, ściany działowe z płyt gipsowo-kartonowych czy tylko wykończone płytami na ruszcie będą miały dobre parametry akustyczne tylko wtedy, gdy każdy z profili mocowanych do ściany, podłogi czy sufitu będzie od nich oddzielony specjalną taśmą tłumiącą.

Ściana. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Sufit. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Konstrukcja sufitu
1. Zacznij od profili przyściennych UDProfile te mocuje się przede wszystkim po to, by ułatwiały montaż profili CD, czyli głównych profili konstrukcyjnych. Profile UD łatwo jest zamocować w jednej płaszczyźnie wyznaczonej wcześniej na ścianach za pomocą poziomnicy wężowej. Potem wystarczy tylko włożyć w nie profile CD. Jeśli dokładnie wyznaczyło się płaszczyznę sufitu, można być pewnym, że profile znajdują się w jednej płaszczyźnie, zatem sufit będzie równy i na jego powierzchni nie pojawią się cienie po włączeniu oświetlenia.

Autor: RIGIPS POLSKA-STAWIANY

2. Ogranicz luzy do niezbędnego minimum
Przycinając na odpowiednią długość profile CD, trzeba pamiętać, że muszą one swobodnie wchodzić w profile UD, a więc niewielki, kilkumilimetrowy luz jest potrzebny.
Jednak profil CD musi zawsze zachodzić na co najmniej połowę profilu UD (nawet jeśli przesunie się go maksymalnie w kierunku jednego końca). Wtedy, jeśli sufit ugnie się wraz ze stropem, profile CD nie wypadną z profili UD.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

3. Pamiętaj o odległościach między wieszakamiProfili stalowych nie mocuje się bezpośrednio do stropu, tak jak na przykład drewnianych listew, tylko za pomocą specjalnych wieszaków lub uchwytów ES. Wieszaki lub uchwyty, którymi mocuje się ruszt do stropu, muszą być rozmieszczone maksymalnie co 90 cm. Skrajny wieszak bądź uchwyt powinien się znajdować najwyżej 30-40 cm od ściany.

Autor: RIGIPS POLSKA-STAWIANY

4. Masz mało miejsca – zamocuj sufit uchwytami ESSufit z płyt gipsowo-kartonowych zawsze obniża pomieszczenie, jednak jeśli zastosuje się konstrukcję jednopoziomową i zamocuje ją uchwytami ES, to zajmie ona od 3 do 12 cm, podczas gdy sufit na wieszakach zajmuje minimum 16 cm.

Autor: RIGIPS POLSKA-STAWIANY

5. Zadbaj o rozstaw profili
Na sufitach, inaczej niż na ścianach, płyty mocuje się dłuższym bokiem prostopadle do profili. Profile w suficie, do których będą mocowane płyty, mogą być rozstawione maksymalnie co 50 cm przy płytach grubości 12,5 mm i co 40 cm – przy płytach 9,5 mm. Przy większym rozstawie płyty gipsowo-kartonowe powyginają się pod własnym ciężarem i sufit będzie nierówny. Skrajny profil może być odsunięty od ściany maksymalnie o 10 cm. Ponieważ krótsze krawędzie płyt zawsze muszą być łączone na profilu, a jednocześnie połączenia płyt w poszczególnych rzędach muszą być przesunięte względem siebie – by dopasować płyty rozstawu profili, trzeba je przycinać.

Autor: RIGIPS POLSKA-STAWIANY

6. Stosuj odpowiednie łącznikiProfile sufitowe CD powinno się sztukować specjalnymi łącznikami (wzdłużnymi), dzięki którym połączenie nie będzie słabszym miejscem zginanego profilu.

Autor: Grzegorz Otwinowski		Autor: Grzegorz Otwinowski

Najczęściej stosowane rodzaje konstrukcji sufitów

Najbardziej popularna jest konstrukcja dwupoziomowa - wykonuje się ją łatwiej i szybciej niż jednopoziomową, zużywa się też znacznie mniej wieszaków. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Konstrukcję jednopoziomową najczęściej stosuje się w wąskich pomieszczeniach takich jak korytarze czy łazienki. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Czym grożą błędy popełnione na tym etapie prac? Ekspert radzi (Tadeusz Kucharski, doradca techniczny firmy Rigips)

Bardzo dużo zależy od konstrukcji, czyli stelaża, do którego będziemy mocować płyty. Błędów popełnionych na tym etapie nie widać po zakończeniu prac, ale bez wątpienia ich skutki widoczne będą za jakiś czas na powierzchni ściany czy sufitu.

Brak izolacji akustycznej. Wszystkie profile przykręcane do ścian i stropów muszą być odpowiednio od nich odizolowane, w przeciwnym wypadku będą bowiem przenosiły dźwięki i ściana będzie miała niewystarczające parametry akustyczne.

Nieodpowiednie profile i ich rozstaw. Jeśli zastosuje się profile ze zbyt cienkiej blachy lub po prostu służące do czegoś innego albo rozstawi się je zbyt szeroko, nici z wytrzymałych, pięknych i równych ścian oraz sufitów. Gdy z impetem wpadnie ktoś na ścianę na takim stelażu lub oprze się o nią kilka osób, ta ugnie się tak znacznie, że mogą powstać rysy na spoinach. Na suficie mogą się pojawić pofalowania, które będą szczególnie widoczne wieczorem, gdy włączymy oświetlenie. Płyta gipsowo-kartonowa może się ugiąć po pewnym czasie pod własnym ciężarem tam, gdzie odległości między profilami w suficie są duże.

Szkodliwe skręcanie. Przykręcanie słupków (profili CW) do poziomych profili UW zamontowanych do sufitu i podłogi to najczęściej spotykana przyczyna powstawania spękań na połączeniach płyt na ścianach. W skręconej w ten sposób konstrukcji mogą powstawać naprężenia, na przykład od drgań stropu, które przenoszą się na płyty i powodują pęknięcie najsłabszego miejsca, jakim jest zawsze połączenie.

Łączenie słupków z profilami zamontowanymi do sufitu i podłogi wkrętami to najczęściej popełniany błąd przy montażu stelaża. Autor: Leszek Łagoda

Brak luzu. Jeśli profile pionowe w ścianach nie będą miały luzu, nawet minimalne ugięcie stropu spowoduje pojawienie się pęknięcia na najbliższym połączeniu płyt.

Niedokładne ustawienie profili. Montując stelaż, trzeba myśleć o tym, jak będą do niego przymocowane płyty, i dopasować rozstaw profili do wymiarów płyt. W przeciwnym razie może się okazać, że połączenie płyt nie wypada dokładnie na środku słupka i nie ma ich jak solidnie zamocować. Takie źle zamocowane połączenie na pewno pęknie i będzie szpecić ścianę. Jest  jednak na to sposób. Jeśli słupki będą odpowiednio przygotowane (przycięte na długość zapewniającą luz)i ustawione (bez przykręcania ich do profili przy suficie i podłodze), można je przesuwać w trakcie przykręcania płyt.

Konstrukcja sufitowa nie na suficie

Większość zasad dotyczących sufitów podwieszanych dotyczy również skosów poddasza i okładzin wykonywanych na murowanych ścianach, gdzie również stosuje się tak zwaną konstrukcję sufitową. Są jednak niewielkie, ale istotne różnice.

Na skosach poddasza
Profile mogą być mocowane do drewnianej konstrukcji dachu za pomocą uchwytów ES lub specjalnych wieszaków do konstrukcji drewnianych. Jeśli zastosuje się uchwyty ES, najpierw układa się wełnę ocieplającą połać dachu, a dopiero potem mocuje się konstrukcję pod płyty.
W przypadku wieszaków najpierw montuje się konstrukcję, a dopiero potem układa wełnę. Jeśli wieszaki umożliwiają samozatrzaskowe wpinanie profili, wtedy przy układaniu wełny wypina się je, wkłada ocieplenie i od razu wpina profile z powrotem po to, by przytrzymały wełnę na czas dalszego montażu.

Autor: RIGIPS POLSKA-STAWIANY		Autor: Krzysztof Zasuwik

Na murowanej ścianie
Podczas montowania do murowanej ściany konstrukcji typu sufitowego kolejność prac jest podobna jak przy suficie podwieszanym – zawsze jest to jednak konstrukcja jednopoziomowa. Mocuje się ją do ściany uchwytami ES. Wykonując okładzinę ścienną, zwiększa się też rozstaw profili do 60 cm i rozstaw łączników maksymalnie do 130 cm.