Pomiędzy ogrodzeniem a domem czyli nawierzchnie podjazdów i chodników z kostki betonowej. Sekrety dobrego wykonania

Bardzo często już po pierwszej zimie okazuje się, że ścieżka pomiędzy furtką a domem lub podjazd do garażu wykonane z kostki betonowej są krzywe i pofałdowane, bo były niewłaściwie położone. Nie dość, że szpecą otoczenie domu, to jeszcze mogą być przyczyną wypadku.

Najczęściej dzieje się tak dlatego, że pod koniec budowy inwestorzy zaczynają liczyć każdą złotówkę i próbują na wszystkim oszczędzać. Ułożenie nawierzchni z kostki betonowej wydaje im się prostą pracą, którą są w stanie wykonać samodzielnie. Oczywiście jest to prawda, pod warunkiem że projekt zawiera szczegóły rozwiązań konstrukcyjnych i precyzyjny opis technologii robót „drogowych”. Jednak taka dokumentacja zdarza się bardzo rzadko, architekci zakładają bowiem, że poszczególne roboty będą wykonywane przez fachowców z odpowiednim doświadczeniem. Takie podejście jest bardzo wygodne dla projektantów, bo zwalnia ich z dodatkowej pracy, jednak ma niewiele wspólnego z rzeczywistością stosunkowo małych budowów domów jednorodzinnych.

Jak zrobić podjazd do garażu

1. Wytyczanie
Podobnie jak przy budowie domu, najlepiej byłoby wykonać tak zwane ławy drutowe. Dzięki temu łatwo będzie odmierzać odległości zarówno w pionie, jak i w poziomie.
Osoby z większym doświadczeniem prawdopodobnie poradzą sobie bez tego typu pomocy, ale nie ktoś, kto będzie to robił pierwszy raz w życiu.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

2. Roboty ziemneZ wytyczonego obszaru trzeba najpierw wybrać humus, czyli ziemię roślinną. Grubość tej warstwy wynosi zwykle 15-25 cm, a taki wykop na podjazd jest trochę za płytki, ponieważ głębokość tak zwanego koryta musi mieć co najmniej 30-35 cm. Wybrany przypogłębianiu wykopu grunt, jeśli jest przepuszczalny (piaszczysty), możemy wykorzystać na przykład do budowy schodów czy tarasu, a jeśli jest nieprzepuszczalny (gliniasty) – do formowania skarp. Już na tym etapie robót można wyprofilować przynajmniej 0,5-1,5-procentowy spadek od garażu w stronę drogi. Dzięki temu grubości poszczególnych warstw podbudowy będą stałe na całej powierzchni podjazdu.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

3. Warstwa odsączająca Na dnie wykonanego koryta trzeba najpierw ułożyć warstwę grubego żwiru lub mieszanki piaskowo-żwirowej. Co prawda w niektórych projektach zaleca się użycie tłucznia, ale nie jest to rozwiązanie, które można by polecić do wykonania amatorom. Użycie żwiru jest korzystniejsze, bo skutecznie odprowadza on nadmiar wody i w warunkach małej budowy jest łatwiejszy do zagęszczenia niż tłuczeń.
Trzeba pamiętać, że właściwe zagęszczenie kolejnych warstw jest podstawowym warunkiem uzyskania trwałego i równego podjazdu. Do tej pracy najlepiej wypożyczyć mechaniczną zagęszczarkę, tak zwanego skoczka lub żabę. Skoczek to urządzenie stosunkowo lekkie i bardzo poręczne, w zupełności wystarczające do tego typu robót. Natomiast żaba jest maszyną o wiele bardziej skuteczną, bo ciężką, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że mogą wystąpić problemy z jej transportem.
Mechaniczna zagęszczarka sprawi, że robota będzie wykonywana bardzo szybko, nie będzie męcząca, a co najważniejsze – dzięki tym maszynom zapewniona będzie odpowiednia jakość wykonania podbudowy drogi. Jeśli jednak nie uda się wynająć tych urządzeń, w ostateczności kolejne warstwy można ubijać za pomocą drewnianego pala z zamocowanym od spodu kawałkiem deski.
Skuteczność tej metody wzrośnie, gdy grunt (żwir, piasek) będzie polewany wodą, a kolejne zagęszczane warstwy będą niewielkiej grubości (około 10-15 cm).

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

4. Krawężnik
Zabezpiecza krawędzie płyty podjazdu przed uszkodzeniem (na przykład wtedy, gdy goście będą parkować swoje pojazdy). Warto go wykonać, nawet jeśli nie był przewidziany w projekcie. Przy stosunkowo niewielkich obciążeniach, jakie w tym przypadku występują, można zastosować lekkie obrzeża drogowe o wymiarach 100 x 25 x 12 lub 10 x 30 x 5 cm. A jeżeli krawężnik nie będzie wystawał ponad nawierzchnię, to można użyć nawet obrzeży chodnikowych 100 x 25 x 8 lub 100 x 20 x 6 cm.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

5. Warstwa nośna, czyli podbudowa właściwaNajłatwiej jest wykonać warstwę nośną z betonu B10. Wykonanie takiej sztywnej podbudowy – właściwe ułożenie i zagęszczenie betonu – jest o wiele łatwiejsze do wykonania przez niedoświadczoną osobę niż prawidłowe zagęszczenie sprężystej podbudowy z kruszywa. Trzeba tylko pamiętać, żeby stosować beton o konsystencji wilgotnej, a najwyżej gęstoplastycznej. Dzięki temu mieszanka będzie miała dużą wytrzymałość i da się ją ubić.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Można też inaczej
Warstwa nośna może też być sprężysta, czyli wykonana z dwóch frakcji kruszywa łamanego (grubości 15-20 cm), ewentualnie z mieszanki piaskowo-żwirowej (grubości 20-25 cm). Taką podbudowę trzeba dobrze zagęścić mechanicznie.
Czasami w projektach można się spotkać z podbudową z piasku stabilizowanego cementem. Rozwiązanie to jest do przyjęcia, pod warunkiem że łączna grubość dwóch zagęszczanych mechanicznie warstw będzie wynosić co najmniej 25-30 cm.

6. Podsypka piaskowa
To warstwa układana bezpośrednio pod kostką. Używa się do tego piasku lub mieszanki piaskowo-żwirowej o uziarnieniu 0-5 mm (maksymalna wielkość ziaren to 7 mm). Zagęszczenie nastąpi dopiero po ułożeniu kostki. Dzięki temu uzyska się bardzo równą powierzchnię podjazdu. Optymalna grubość podsypki po zagęszczeniu powinna wynosić 35 mm.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

7. KostkaDo budowy podjazdu powinna być użyta kostka grubości 8 cm. Szczególnie przy dużych powierzchniach należy brać kostkę przynajmniej z trzech palet jednocześnie. W ten sposób zniweluje się ewentualne różnice kolorystyczne. Kostkę trzeba układać dość luźno, ponieważ wielkość wypustek dystansowych na kostce jest niewystarczająca do uzyskania spoiny odpowiedniej szerokości. Aby uniknąć deptania wygładzonego podłoża, prace prowadzi się od czoła z wcześniej ułożonej nawierzchni. Wskazane jest, aby nawierzchnia układana była we wzory skośne (po przekątnej) w stosunku do kierunku jazdy lub składała się z kostek różnej wielkości (trzy do pięciu wymiarów). Dzięki temu będzie bardziej wytrzymała, cicha (mniejszy hałas od toczącego się pojazdu) i trwała (mniejsze obciążenia od sił wywoływanych przez hamujące pojazdy).

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

8. Spoinowanie
Po zapełnieniu kostką całego podjazdu spoiny na całej ich głębokości należy wypełnić drobnym, suchym piaskiem. Prawidłowe wykonanie spoin jest bardzo ważne dla właściwej pracy i trwałości nawierzchni. Gdy ta praca zostanie źle wykonana, nawierzchnia stanie się zlepkiem pojedynczych elementów, które pod wpływem obciążeń zewnętrznych mogą ulegać przemieszczeniom pionowym i poziomym, czasami powodując odpryskiwanie górnych krawędzi kostek.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

9. Wibrowanie
Następnym etapem prac jest zagęszczanie kostki brukowej. Powinno się je wykonywać, gdy nawierzchnia jest sucha i koniecznie przed rozpoczęciem jej użytkowania. Roboty prowadzi się aż do uzyskania stateczności nawierzchni (jej stałego poziomu).

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Wykwity

W krótkim czasie po ułożeniu kostki brukowej na jej powierzchni mogą wystąpić białe nacieki lub plamy. Powstają z przyczyn technologicznych – na skutek niezwiązania części wapnia zawartego w mieszance betonowej. Woda deszczowa i rosa, wnikając do betonu, rozpuszcza go. Ten roztwór wydostaje się na powierzchnię, gdzie następuje odparowanie wody. Wolny wapń reaguje z dwutlenkiem węgla z atmosfery i tworzy na powierzchni betonu trudno rozpuszczalny wapień.
Jest to zjawisko naturalne, technicznie nie do uniknięcia i niepodlegające reklamacji. Ale na skutek ścierania i zmywania przez opady atmosferyczne osad znika samoistnie po roku lub dwóch latach.

Jak zrobić chodnik

Chodnik wykonuje się podobnie jak podjazd do garażu, z tym że odpowiednie warstwy mogą mieć mniejszą grubość i nośność (wytrzymałość). Jednak muszą być tak samo starannie zagęszczane i spoinowane, aby uzyskać zadowalającą jakość i trwałość nawierzchni:
- wytyczanie i roboty ziemne (zwykle wystarczy usunąć humus) wykonuje się tak samo jak w przypadku podjazdu;
- samodzielnej warstwy odsączającej najczęściej nie ma, ponieważ jej funkcje przejmuje podbudowa właściwa. Przy budowie chodnika często z przyczyn oszczędnościowych rezygnuje się z układania krawężników. Jest to rozwiązanie do przyjęcia szczególnie wtedy, gdy szerokość nawierzchni wynosi około 1,3-1,5 m. Wtedy nawet dwie idące obok siebie osoby zmieszczą się na chodniku i nie spowodują obsunięcia krawędzi. W niektórych projektach można się spotkać z zaleceniami układania kostki bezpośrednio na 10-centymetrowej warstwie zagęszczonego piasku. Jest to rozwiązanie tanie, ale my go nie polecamy ze względu na problematyczną jakość i trwałość tak wykonanej nawierzchni.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki