Za wysoki dom czyli jak zrobić skarpę. Dom-kostka

Co zrobić, gdy wysoko podpiwniczony dom zbytnio góruje nad otoczeniem i przytłacza je? Można usypać skarpę ziemną i schować za nią część budynku.

Trochę historii
Przed rozbudową był to parterowy dom typu „kostka” z piwnicą. Ze względu na wysoki poziom wody gruntowej piwnica zagłębiona jest w gruncie tylko na 70 cm. Ponieważ ma ona wysokość prawie taką jak pomieszczenia mieszkalne, parter budynku znajduje się wysoko, – około 2 m nad ziemią.
Właściciele rozbudowali dom, nieco tylko powiększając jego bryłę. Dobudowano poddasze użytkowe nad częścią budynku, a wysoką piwnicę zaadaptowano na przejazdowy garaż z dwiema bramami. Po rozbudowie dom zyskał nowy układ pomieszczeń na parterze. Najważniejsze dla właścicieli było umieszczenie z południowej, ogrodowej strony budynku pokoju dziennego z wyjściem na taras i zejściem do ogrodu.

Dom tuż po przebudowie. Zawieszony wysoko nad ziemią taras-balkon połączony jest z ogrodem niewygodnymi, wąskimi schodami. Uwagę przyciągają zbyt wysokie piwnice. Autor: PRACOWNIA SZTUKI OGRODOWEJ

Rozwiązanie zaproponowane przez architekta – choć w czasie projektowania przebudowy wydawało się dobre – po jej zrealizowaniu nie do końca spełniało oczekiwania właścicieli domu.
Bryła budynku zbytnio dominowała nad otoczeniem, z salonu wychodziło się na balkon wzniesiony prawie dwa metry nad terenem, a do ogrodu można było jedynie przemknąć chyłkiem po stromych schodach pod ścianą.

Dom na wzgórzu
Rozwiązaniem okazało się usypanie wielkiej skarpy sięgającej aż do tarasu. Dzięki temu dom sprawia wrażenie, jakby został wybudowany na niewielkim wzgórzu. Ogród zaczyna się nie dwa metry pod balkonem, lecz podchodzi pod same okna parteru.

Dom po kuracji upiększającej – obsypany ziemią sprawia wrażenie, jakby był zbudowany na wzniesieniu. Autor: Andrzej Szandomirski

Na usypanej skarpie wybudowano szerokie i łagodne, zmieniające zygzakowato kierunek schody. Podzielone spocznikami wyłożonymi drobną granitową kostką mają zdecydowanie ogrodowy charakter. Łączą balkon (który po powiększeniu przekształcił się w prawdziwy taras) z miejscem, gdzie w przyszłości powstanie obszerny podest z desek nad ogrodowym stawem.
Na materiał do budowy schodów użyte zostały stare podkłady kolejowe. Masywne drewniane belki nadają rustykalny charakter i doskonale komponują się z niewymagającymi, odpornymi na suszę roślinami, którymi został obsadzony nasyp.
Dawne schody ogrodowe pod ścianą nie stały się jednak niepotrzebne. Obecnie prowadzą do ukrytego w nasypie kameralnego placu będącego niejako w opozycji do wyeksponowanego i mocno nasłonecznionego górnego tarasu. Plac ten, częściowo zagłębiony w nasypie, otoczony jest 45-centymetrową palisadą (wykonaną również z podkładów kolejowych) i obsadzony krzewami, które gdy urosną – ocienią go i całkowicie ukryją.
Jak to zrobić?

Plan skarpy. Autor: PRACOWNIA SZTUKI OGRODOWEJ

Przekrój przez schody. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Skarpę. Po zdjęciu około 30-centymetrowej warstwy humusu usypano skarpę z nieurodzajnej ziemi wydobytej z wykopu pod przydomową oczyszczalnię ścieków i częściowo z jałowej ziemi przywiezionej z okolicznych budów. Po uformowaniu nasypu pozostawiono go na pół roku. Przez ten czas ziemia osiadła i nasyp stał się stabilny – dopiero wtedy można było wybudować schody. Po ich wykonaniu jałową ziemię nasypu przykryto 40-centymetrową warstwą ziemi urodzajnej.

Skarpa ziemna została usypana pół roku przed planowaną budową schodów. Przez ten czas ziemia osiadła i skarpa stała się stabilna. Autor: PRACOWNIA SZTUKI OGRODOWEJ

Schody. Za pomocą palików i sznurków dokładnie wytyczono przebieg schodów na skarpie i zrobiono wykop. Aby zapobiec zniszczeniu konstrukcji przez pęczniejący i zamarzający grunt, drewniane elementy osadzono na warstwie zagęszczonego żwiru. Budowę schodów rozpoczęto od dołu. Ich elementy były na bieżąco wycinane z podkładów i osadzane w wykopie, a następnie łączone ze sobą dwunastocalowymi gwoździami. Palisadę z pionowych podkładów kolejowych osadzono w wykopie na taką głębokość, by tylko 1/3 jej wysokości wystawała ponad powierzchnię ziemi. Przecięte powierzchnie podkładów pomalowano impregnatem (Imprex W). Na zakończenie drewniane elementy pomalowano drewnochronem w kolorze palisandrowym, który nadał im piękną, brązową barwę, a spoczniki wyłożono drobną kostką granitową.

Po obsadzeniu skarpy roślinami dom otulają kwiaty. Taras połączony jest z resztą ogrodu wygodnymi schodami, załamanymi w efektowne zygzaki. Autor: PRACOWNIA SZTUKI OGRODOWEJ		Kameralny, osłonięty nasypem dolny taras stał się ulubionym miejscem domowników do grillowania i rodzinnych spotkań. Autor: Andrzej Szandomirski		Prowadzą do niego stare schody. Autor: Andrzej Szandomirski

Jakie rośliny posadzić na skarpie?
Ziemia na południowym stoku skarpy bardzo szybko przesycha, dlatego do jej obsadzania należy wybierać rośliny odporne na suszę. Mogą to być byliny: czyśćce wełniste, dzwonki karpackie, gailardie ościste, gipsówki, jukki, kocimiętki Faassena, macierzanki, rogownice kutnerowate, rozchodniki oraz krzewy: berberysy, pięciorniki, róże pomarszczone, tawuły Thunberga i wczesne, żarnowce miotlaste.