Pod stopami, na ścianie i wokół domu. Płytki dobre na wszystko

Płytki ścienne i podłogowe nie muszą się różnić od siebie wyglądem. Powinny mieć jednak zupełnie inne właściwości techniczne. Odmienne wymagania stawia się płytkom przeznaczonym na tarasy, balkony, podjazdy...

Co położyć na podłogę?
Płytki ceramiczne stosowane na podłogę to dobrze znana terakota, tradycyjne cotto, a także klinkier. Coraz częściej konkuruje z nimi gres techniczny dostępny dzisiaj nie tylko w odcieniach beżu i szarości kojarzących się z posadzkami sklepów i obiektów użyteczności publicznej. Elegancki wygląd nada posadzce błyszczący gres polerowany. Prawdziwy renesans przeżywa jednak gres porcelanowy, szczególnie o przyjemnej i ciepłej w dotyku powierzchni satynowej, a także gres szkliwiony.
Płytki ceramiczne mają zróżnicowane parametry techniczne, trzeba je dobierać stosownie do pomieszczeń.
- Klasa ścieralności. Im wyższa, tym bardziej płytka jest odporna na ścieranie. Parametr dobieramy ze względu na intensywność użytkowania podłogi. Jeśli w pomieszczeniu chodzimy boso lub w kapciach - wystarczy I klasa ścieralności. W łazience potrzebna będzie II, w przedsionku, holu i kuchni - III lub IV klasa ścieralności.
- Antypoślizgowość. Na oznaczenie właściwości antypoślizgowych używa się symboli R 9-R 13 (norma niemiecka). Często jednak wystarczy informacja, że płytka jest antypoślizgowa. Parametr ten ważny jest w każdym pomieszczeniu narażonym na działanie wody i wilgoci. Antypośliz-gowość zapewniają płytkom reliefy, czyli wypukłe wzory na całej powierzchni płytki, albo ryfle - wypukłe lub wklęsłe elementy prostoliniowe przy jednej krawędzi płytki. Są też płytki pokryte specjalnym szkliwem antypoślizgowym albo impregnatem.
- Odporność na szok termiczny. Parametr decydujący o tym, czy płytki są odporne na szybkie podgrzewanie i nagłe studzenie. Ważny w kuchni, gdzie na przykład rozgrzana kropla tłuszczu może spowodować silne naprężenia, a w efekcie pęknięcie płytki.
- Odporność na plamienie. To cecha ważna w kuchni, łazience, garażu. Należy pamiętać, że używane do czyszczenia detergenty są aktywne chemicznie, więc zwłaszcza w łazience płytki powinny spełniać ten warunek. Płytki pozbawione tej właściwości można zaimpregnować.
- Nasiąkliwość. Niską nasiąkliwość zapewnia płytkom mała porowatość, warstwa szkliwa lub impregnat. Parametr ważny w łazience, w pomieszczeniu gospodarczym, przy zlewozmywaku w kuchni. Zazwyczaj wystarczają płytki o nasiąkliwości do 6%, ale w strefie mokrej łazienki najlepiej jednak stosować płytki o nasiąkliwości do 3%.
- Twardość. Zależy od składu płytki i sposobu jej wytwarzania. Decyduje o odporności płytki na zarysowania. Twardość określa się wartościami liczbowymi od 1 do 10 w skali Mosha. W warunkach domowych  wystarczy wartość 5-6.

Gres porcelanowy pokryty szkliwem coraz częściej zastępuje tradycyjną terakotę. Autor: CERSANIT		Ceramiczna mozaika - najczęściej stosowana jako płytki ścienne - użyta w roli płytek podłogowych musi mieć odpowiednie parametry techniczne. Autor: JASBA/BARTICO		Polerowany gres po zaimpregnowaniu będzie dobrym materiałem na ściany w łazience. Autor: REVIGRES/KERKOPOL

Płytki ścienne
Na ścianę można kłaść wszystkie rodzaje kafelków, nie tylko glazurę. Ostatnio modne są ścienne płytki gresowe: wielkie tafle gresu polerowanego, rustykalne „dziesiątki” (płytki o wymiarach 10 x 10 cm) i kamienna mozaika. Kolekcje płytek ściennych proponują również producenci szkliwionego klinkieru.
Płytki ścienne nie są narażone na ścieranie czy uderzenia twardych przedmiotów, dlatego nie muszą mieć tak wysokich parametrów technicznych jak płytki podłogowe. Natomiast na ścianach bardziej niż na podłodze są widoczne różnice w wielkości płytek.
- Kalibracja. Jeśli wybieramy styl rustykalny, efekt nierówności płytek może być zamierzony. Jeżeli zależy nam na płytkach o jednakowych wymiarach, kupujmy te z oznaczoną kalibracją, czyli selekcjonowane ze względu na ich zgodność z normatywnymi wymiarami. Oznaczenie 0 mówi, że płytki mają takie same wymiary, zaś -01 lub +01 oznacza, że dopuszczalne różnice w wymiarach wynoszą 1 mm. Bardziej  dokładne wymiary mają płytki prasowane (grupa B) niż ciągnione (grupa A).
- Odporność na pęknięcia włoskowate. Wszystkie płytki szkliwione zawierają w warstwie szkliwa wewnętrzne mikrospękania, które mogą dać początek pęknięciom włoskowatym. Od rodzaju szkliwa i jego grubości zależy, czy będą one podatne na pęknięcia, czy nie.

Płytki wokół domu

Na zewnątrz najczęściej stosuje się terakotę oraz klinkier, który dzięki swojemu naturalnemu wyglądowi dobrze komponuje się z otoczeniem. Ostatnio nasze tarasy, schody i balkony zdobywa również gres, szczególnie imitujący naturalny kamień. Płytki na zewnątrz powinny mieć zamknięte pory - z tego powodu do zastosowania na zewnątrz nie nadaje się gres polerowany.
- Ważnym parametrem wszystkich płytek przeznaczonych do użycia na zewnątrz domu jest mrozoodporność. Parametr ten określa wytrzymałość płytki na różnice temperatury, które powodują zamarzanie i rozmarzanie wody, i zależy od nasiąkliwości płytek - według normy przyjętej w Polsce mrozoodporne są płytki o nasiąkliwości poniżej 3%. Płytki, które nie spełniają tej normy, są narażone na pęknięcia.
- Większą mrozoodporność mają płytki nieszkliwione. Wiąże się to jednak z trudniejszym utrzymaniem ich w czystości. Jeśli wybieramy płytki szkliwione, powinny one mieć małe formaty. Szkliwo na dużych płytkach łatwiej pęka.
- Płytki na miejsca często uczęszczane, narażone na działanie piasku i ziemi muszą mieć też wysoką klasę odporności na ścieranie.
- Płytki na schody powinny być również antypoślizgowe. Dobre parametry antypoślizgowe ma nieszkliwiony klinkier. Gres i terakota muszą być natomiast pokryte specjalnym szkliwem antypoślizgowym, a czasami też mieć odpowiednią fakturę.
- Przy wjeździe do garażu bardzo ważna jest wytrzymałość na zginanie – na jej podstawie dowiemy się, jaka jest dopuszczalna siła, która nie zniszczy płytki. Określa się ją w N/m².
- Płytki używane na cokoły powinny być - podobnie jak płytki przeznaczone na ściany wewnątrz domu - odporne na pęknięcia włoskowate.

Ścienne płytki glazurowane często służą również do wykładania blatów roboczych. Powinny być odporne na plamienie i czyszczenie detergentami. Autor: CERKOLOR		Na stopnie schodów kładzie się płytki ryflowane albo ich krawędzie zabezpiecza się listwami antypoślizgowymi. Autor: OPOCZNO

Płytki na ciepłą podłogę

Płytki ceramiczne dobrze przewodzą ciepło, pod wpływem wysokiej temperatury nie odkształcają się, nie zmieniają swoich właściwości ani nie wydzielają substancji szkodliwych dla zdrowia, dlatego są bardzo dobrym materiałem na podłogi ogrzewane. Producenci systemów grzewczych podają, że najlepsze do tego celu są płytki mocno spieczone. Kupując płytki na podłogę ogrzewaną, zwróćmy też uwagę na dwa parametry - odporność płytek na zmiany temperatury i małą liniową rozszerzalność cieplną.
Podłoga w łazience narażona jest na działanie wody, dlatego płytki powinny mieć małą nasiąkliwość wodną. Dobór płytek ze względu na ten parametr zależy od zastosowanych w danym systemie grzewczym materiałów termoizolacyjnych. Przy niektórych materiałach można zastosować płytki o nasiąkliwości 6%, w innych tylko 0,5%. Powyższe parametry najlepiej spełniają niektóre rodzaje terakoty i gres.
            
Co nowego w świecie płytek?
Wydaje się, że producenci płytek nie mogą nas zaskoczyć niczym nowym. A tymczasem oferują nam produkty coraz doskonalsze pod względem technicznym.
- Płytki samoczyszczące mają bardzo gładką powierzchnię, do której słabo przylega brud, osad, kamień wapienny. Jest to możliwe dzięki technice zamykania mikroporów na powierzchni płytki, która sprawia, że krople wody spływają po płytce i nie zostawiają na niej osadu. W utrzymaniu czystości pomaga też nanoszone na powierzchnię płytek uszlachetnione szkliwo Hydrotec o właściwościach samoczyszczących pod wpływem światła.
- Klinkier porcelanowy. To nowy rodzaj płytek - mieszanina gresu porcelanowego i klinkieru. Połączenie właściwości obu materiałów daje płytki o doskonałych właściwościach technicznych, na przykład wysoką odporność na ścieranie, uderzenia i nasiąkliwość bliską zera.
- Szkliwienie na sucho. To nowa technika szkliwienia, dzięki której powstają płytki o lepszej odporności na ścieranie i matowienie.
- Gres szkliwiony polerowany to płytki o wyglądzie zbliżonym do gresu polerowanego, ale o  znacznie lepszych właściwościach użytkowych - pory nie są otwarte, dzięki czemu płytki są bardziej odporne na plamienie.
- Płytki do układania bezspoinowego (rektyfikowane). Producenci gresu porcelanowego oferują płytki naśladujące najpiękniejsze i najcenniejsze gatunki marmuru. Ich krawędzie są tak ostre i równe jak w oryginalnym marmurze, dlatego można je układać bez fug.