Pięć kroków do sukcesu. Zasady tapetowania

Od wielu lat tapety są bardzo popularnym sposobem wykończenia wnętrza. Duży wybór rodzajów tapet umożliwia ich zastosowanie w pomieszczeniach o różnorodnym przeznaczeniu. Jest jednak jedno ograniczenie - wilgotność względna powietrza nie powinna przekraczać 65%.

Autor: Juliusz Sokołowski

Tapety najlepiej kłaść, gdy temperatura w pomieszczeniu wynosi 15-18°C (przy tapetach papierowych temperatura może być nieco niższa). Nie powinno się tapetować w pomieszczeniach zbyt ochłodzonych (poniżej 5°C) oraz silnie ogrzewanych – najlepiej na ten czas wyłączyć ogrzewanie.
           
Do tapetowania potrzebne są:
pion sznurkowy, poziomnica, wiadro (ocynkowane lub plastikowe) do rozrobienia kleju, szeroki pędzel (ławkowiec) lub wałek futerkowy do nanoszenia kleju, 3-metrowa miarka lub przymiar, nóż z długim i szerokim ostrzem do cięcia tapety na arkusze, miękka szczotka lub gumowy wałek do dociskania tapety, nóż monterski i nożyce ze stali nierdzewnej do przycinania krawędzi tapety, miękka ściereczka lub gąbka do usuwania nadmiaru kleju, a także drabina lub schodki.

Mogą się też przydać:
papier ścierny i nierdzewna szpachelka do napraw podłoża, stalowy liniał do przycinania tapet, krótki gumowy wałek do dociskania brzegów tapetoctu lub specjalnym płynem do usuwania tapet (np. Metylan, Alpan). Można też użyć elektrycznego nawilżacza do tapet.

Jak przygotować podłoże
Podłoże nieotynkowane – można na nim układać tapety, pod warunkiem że zaszpachluje się ubytki i niedokładnie wypełnione spoiny oraz zeszlifuje wypukłości.
Podłoże pomalowane:
- farbę kredową lub wapienną trzeba starannie usunąć szpachelką po uprzednim zamoczeniu,
- niezniszczoną powłokę z farby olejnej lub emalii wystarczy przeszlifować i odkurzyć, jeśli powłoka się łuszczy, trzeba ją zeskrobać, a pozostałości usunąć  preparatem do usuwania starych powłok malarskich,
- farbę emulsyjną lub akrylową – jeżeli nie odpada – zmywa się wodą z detergentem lub specjalnym płynem do mycia ścian.
Podłoże z płyt gipsowo-kartonowych – trzeba zaszpachlować wszystkie połączenia płyt oraz ubytki, a potem je przeszlifować.
Podłoże pokryte tapetą – stare warstwy tapety należy usunąć szpachelką po uprzednim namoczeniu jej ciepłą wodą z dodatkiem kilku łyżek 10-procentowego octu lub specjalnym płynem do usuwania tapet (np. Metylan, Alpan). Można też użyć elektrycznego
nawilżacza do tapet.
Tapety winylowe warto przed namoczeniem podrapać drucianą szczotką, wtedy
woda łatwiej dotrze do warstwy z klejem. Inne tapety zmywalne wystarczy przetrzeć
papierem ściernym.

1. Zanim rozwiniemy rulony

Przygotuj front robót. Z pomieszczenia, które będzie tapetowane, wynieś wszystkie lekkie meble, a te trudne do przesunięcia zabezpiecz przed zabrudzeniem. Ze ścian wykręć wystające wkręty i haki oraz wyciągnij gwoździe, ale tylko te z łebkami. Aby później odnaleźć miejsca, w których się znajdowały, wciśnij w nie gwoździe bez główek, tak aby lekko wystawały poza lico ściany. Wyłącz prąd i zdejmij gniazda i wyłączniki. Znajdujące się w nich przewody zabezpiecz taśmą izolacyjną i umieść je wewnątrz puszek.
Przygotuj podłoże. Podłoże powinno być idealnie gładkie, czyste, suche i bez pleśni. Dziury po zbędnych gwoździach i kołkach, pęknięcia i rysy wypełnij szpachlówką lub zaprawą gipsową. Nierówności zbierz szpachelką, a chropowatości (nawet tak drobne jak ziarenka piasku) zeszlifuj papierem ściernym. Miejsca połączeń płyt i niewielkie pęknięcia możesz zakleić specjalną taśmą. Jeżeli ściany są bardzo chropowate i nierówne, to możesz jako podkład – zwłaszcza pod cienkie, jasne, jednowarstwowe tapety – położyć specjalną tapetę izolacyjną lub dwie, trzy warstwy papieru pakowego. Tłuste plamy usuń szmatką zanurzoną w benzynie lub rozpuszczalniku.
Dzień przed położeniem tapety zagruntuj podłoże albo specjalnym preparatem do gruntowania, albo rozcieńczonym klejem do tapet (według przepisu na opakowaniu).

Uwaga! Ściany pomalowane farbą emulsyjną nie wymagają gruntowania.

2. Mierzymy, tniemy i kleimy
Najwygodniej jest ciąć tapetę na odcinki (tak zwane bryty) i smarować je klejem na specjalnym stole do tapetowania. Gdy nie masz takiego stołu, zagospodaruj fragment podłogi: rozłóż kilka warstw gazet lub cienką płytę pilśniową.

Przycinanie tapety. Zmierz wysokość ściany (lub długość sufitu) w kilku miejscach i ustal długość brytu, dodając z każdej strony po 5 cm zapasu na spasowanie wzoru.
Uwaga! Na początku rolki znajduje się górna część wzoru. Docinając kolejny bryt, zaznaczaj na spodniej stronie, gdzie jest jego góra.
Jeżeli wzór na tapecie nie wymaga pasowania sąsiednich brytów, to możesz od razu przyciąć ich kilka. W przeciwnym razie najlepiej tnij bryty kolejno w miarę przyklejania, dokładnie pasując ze sobą powtarzające się wzory (fragment tapety z powtarzającym się wzorem nazywa się fachowo raportem). Dzięki temu unikniesz błędów.

Uwaga! Zachowaj resztki tapety – mogą ci się przydać do naprawy ewentualnych uszkodzeń.

Nanoszenie kleju. Odpowiedni do rodzaju tapety klej przygotuj w wiadrze, postępując według instrukcji podanej na opakowaniu. Do tapet ciężkich, winylowych i papierowych przeznaczonych do malowania (nazywanych potocznie raufazami) stosuj kleje specjalne (Metylan Spezial, Alpan Specjalny). Do tapet papierowych – kleje zwykłe (Metylan, Alpan).
Arkusz tapety ułóż na stole lub na podłodze. Spodnią stronę tapety smaruj równomiernie i dokładnie klejem za pomocą szerokiego pędzla od środka brytu na zewnątrz (chyba że symbol na tapecie sugeruje inaczej).
Bryt złóż klejem do środka uważając, aby nie załamać krawędzi. Po złożeniu brzegi arkusza powinny dokładnie na siebie nachodzić. Złożony bryt odłóż do nasiąknięcia na 5-10 minut (zależnie od grubości tapety). W tym czasie możesz przygotować kolejne dwa arkusze.

Składanie tapety posmarowanej klejem. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Uwaga! Cienkie tapety można układać od razu po posmarowaniu klejem.

3. Zaczynamy od dużych powierzchni
Jeżeli zamierzasz wytapetować pomieszczenie włącznie z sufitem to zacznij od sufitu.
Sufit. Prace rozpocznij od narożnika pomieszczenia. Na suficie zaznacz linię pomocniczą, wzdłuż której będziesz przyklejać tapetę – najlepiej prostopadłą do ściany z oknem, bo wtedy styki kolejnych arkuszy będą mniej widoczne. Posmarowany klejem bryt złóż w luźną harmonijkę, nie załamując krawędzi.
Do tapetowania sufitu potrzebne są dwie osoby. Jedna, stojąc na drabinie, przytrzymuje koniec tapety i dociska stopniowo do podłoża rozkładane odcinki tapety szczotką, usuwając pęcherze powietrza. Druga przytrzymuje przeciwległy koniec brytu.
Na przyklejonym arkuszu zaznacz zamkniętymi nożycami styk między ścianą a sufitem. Brzegi tapety odetnij w odległości około 3 mm od zaznaczonego zagięcia tak, aby tapeta lekko zachodziła na ścianę. Dokładnie usuń pęcherze powietrza i przyklej kolejny bryt na styk.
           
Ściany. Zaczynaj od narożnika. Na ścianie wyznacz linie pomocnicze: górny poziom tapety oraz pion.
Uwaga! Pas ściany wzdłuż górnej linii pomocniczej oraz wzdłuż listwy podłogowej możesz przed tapetowaniem posmarować dodatkowo klejem. Zapobiegniesz w ten sposób odstawaniu w tych miejscach tapety po wyschnięciu.
           
Chwyć za górne rogi brytu i pozwól, aby rozwinął się pod własnym ciężarem. Przyłóż go do górnej linii pomocniczej (brzeg tapety powinien się pokrywać z linią pionową) i dociśnij go wstępnie dłońmi do podłoża. Szczotką do tapetowania lub suchą szmatką wygładź powierzchnię tapety, starannie usuwając pęcherzyki powietrza. Rób to z góry na dół i od środka w stronę brzegów.
Następnie rozłóż dolną część brytu, przytrzymując jego górną część, aby się nie zsunęła. Dociśnij ją do ściany, usuwając pęcherze powietrza. Kolejne bryty klej na styk (nie powinny na siebie nachodzić, nie może też być między nimi najmniejszego odstępu), dopasowując wzór. W razie niedokładności klejenia możesz odkleić bryt i nakleić go ponownie. Styki sąsiadujących arkuszy starannie dociskaj gumowym wałkiem lub czystą szmatką (zwłaszcza gdy tapeta jest tłoczona).
Uwaga! Nadmiar kleju i zabrudzenia natychmiast usuwaj wilgotną gąbką.
           
Gdy tapety są jeszcze mokre, przytnij brzegi brytów przy suficie i przy listwie podłogowej. W tym celu lekko odklej tapetę od ściany i odetnij jej nadmiar. Przy suficie lepiej to zrobić nożyczkami, bo wilgotną tapetę można łatwo podrzeć. U dołu, przy listwie podłogowej wygodniej jest użyć noża monterskiego i stalowego liniału do przycinania tapet.

Przycinanie tapety przy listwie podłogowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Przyklejanie pierwszego arkusza tapety na ścianie. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Tapetowanie sufitu. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

4. Tapetujemy trudne miejsca

Narożniki. W tych miejscach nigdy nie kładź całych arkuszy tapety, bo po wyschnięciu mogą się pofałdować. Przetnij go wzdłuż tak, aby po przyklejeniu poza narożnik wystawał pas mniej więcej 4-centymetrowej szerokości. Pozostałą część arkusza przyklej na sąsiedniej ścianie w taki sposób, aby brzeg tapety przylegał do krawędzi narożnika.
Mniej więcej w połowie zakładu wyznacz pionową linię pomocniczą i wzdłuż niej natnij nożem przy liniale nachodzące na siebie warstwy tapety. Zdejmij odcięty wierzchni pasek (aby nie podrzeć tapety, lepiej przytrzymywać ją liniałem), a potem delikatnie podnieś jej krawędź i wyciągnij odcięty pasek spod spodu. Dokładnie dociśnij tapetę na styku. Takie naklejanie na zakładkę i podwójne cięcie zapewnia idealne dopasowanie sąsiednich arkuszy tapety.

Wnęki okienne. Tapetowanie ściany z oknem zawsze zaczynaj od okna. Pierwszy bryt przyłóż do ściany przy wnęce okiennej, tak aby wystarczyło go na zaklejenie wnęki aż do ramy okiennej plus niewielki zapas. Po dopasowaniu natnij arkusz poziomo na wysokości parapetu i górnej krawędzi okna. Tapetę zagnij do wnętrza wnęki i przyklej. Nadmiar tapety przy ramie okiennej przytnij nożem monterskim. Podobnie postępuj po drugiej stronie okna.
Na koniec oklej tapetą ścianę pod oknem i nad, wyklejając jednocześnie górną część wnęki okiennej.

Tapetowanie narożnika. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Tapetowanie wnęki okiennej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Za grzejnikiem. Miejsce za grzejnikiem lepiej jest zagruntować powtórnie, tapeta będzie się wtedy lepiej trzymać. Jeżeli grzejnika nie da się zdemontować, to musisz naciąć pionowo arkusz tapety w miejscach styku z hakami, na których jest on zamocowany. Przyklej tapetę do ściany i wygładź ją dokładnie – najwygodniej zrobić to za pomocą szmatki owiniętej wokół drążka.

Drzwi. Zacznij z dowolnej strony. Przyłóż tapetę do linii pomocniczej pod sufitem. Natnij ją wzdłuż górnej poziomej krawędzi futryny. Przyciśnij tapetę do zewnętrznej pionowej krawędzi futryny i przytnij wzdłuż niej, pozostawiając niewielki zapas. Dokładnie dociśnij tapetę do ściany, a nadmiar odetnij nożykiem monterskim tuż przy futrynie. Podobnie oklej drugą stronę drzwi.
          
Gniazda i wyłączniki. W miejscu, gdzie pod warstwą przyklejonej tapety jest puszka, zrób nacięcie w kształcie krzyża (gdy tapeta jest jeszcze mokra). Zbędne kawałki tapety zagnij do środka puszki lub obetnij wzdłuż krawędzi otworu.

5. Ostatnie poprawki

Tapetowane ściany powinny wysychać powoli, dlatego przez mniej więcej trzy dni po zakończeniu robót nie powinno się nadmiernie ogrzewać pomieszczenia. Trzeba je natomiast wietrzyć (ale nie robiąc przeciągów), dopóki nie zginie specyficzny zapach.

Usuwanie pęcherzy. Niewielkie pęcherze powietrza zazwyczaj zanikają po wyschnięciu tapety. Jeśli jednak jakieś pozostaną, to pod niewielkie wprowadź strzykawką z igłą małą ilość kleju i mocno dociśnij tapetę. Większe pęcherze zmocz i natnij na krzyż. Delikatnie rozchyl brzegi, spód tapety posmaruj klejem i dokładnie dociśnij do podłoża. Fałdki i załamania przetnij nożem i wygładź.

Podklejanie krawędzi. Jeżeli tapeta odkleja się na stykach brytów lub na ich brzegach, posmaruj ponownie te miejsca klejem (za pomocą płaskiego, wąskiego pędzla) i przyklej. Możesz użyć specjalnego kleju do podklejania krawędzi (Metylan). Jeżeli tapeta odchodzi od podłoża większymi płatami, to – niestety – musisz ją zerwać, powtórnie przygotować podłoże i nakleić nowy bryt.




Jak można układać tapety na ścianach
- Pomieszczenia typowej wysokości (do 2,7 m)– tapetę układa się do styku ściany z sufitem.
- Pomieszczenia wysokie – tapetę układa się 10-20 cm poniżej sufitu.
- Ściany z zaokrągleniami pod sufitem (fasetami) – tapetę układa się 1-2 cm poniżej fasety.

Warto wiedzieć
Aby tapeta nie odklejała się od podłoża:
- przygotuj podłoże bardzo starannie,
- nie przyklejaj tapety do wilgotnego podłoża,
- nie dopuść do powstawania w pomieszczeniu przeciągów w czasie schnięcia tapety.
            
Aby pod tapetą nie tworzyły się pęcherze:
- pozwól tapecie nasiąknąć klejem, zanim ją położysz,
- wyciskaj powietrze spod tapety od środka brytu na boki,
- nie ogrzewaj nadmiernie pomieszczenia w czasie schnięcia tapety.

Aby klej nie przebijał spod tapety:
- przestrzegaj zasady: im cieńsza tapeta, tym cieńsza warstwa kleju i krótszy czas nasiąkania,
- nie przyklejaj tapety do mokrego podłoża,
- stosuj klej odpowiedni do rodzaju tapety.

Aby pod tapetą nie rozwijała się pleśń:
- nie kładź tapet na przemarzających ścianach,
- wietrz pomieszczenie regularnie.