Ogrodzenie zgodne z prawem czyli co powinieneś wiedzieć, zanim postawisz płot

Każdy właściciel działki wcześniej czy później chce ją ogrodzić. I choć przepisy dają nam dużą swobodę w tym zakresie, to warto pamiętać o ograniczeniach, aby nie popaść w konflikt z prawem lub co gorsza - z sąsiadem.

Budowa ogrodzenia nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Jednak w niektórych wypadkach trzeba zawiadomić urząd o zamiarze budowy.

Kiedy potrzebne zgłoszenie

Zamiar budowy ogrodzenia od strony ulic, dróg lub placów publicznych trzeba zawsze zgłosić we właściwym urzędzie, niezależnie od tego, jaką będzie miało wysokość i czy będzie pełne, czy ażurowe.
Budowa ogrodzenia między sąsiednimi działkami budowlanymi wymaga zgłoszenia tylko wtedy, gdy wysokość ogrodzenia będzie przekraczała 2,2 m.
Zgłoszenie składa się tam, gdzie wydawane są pozwolenia na budowę, czyli w wydziale architektury urzędu gminy (miasta) lub urzędu powiatowego. Należy to zrobić co najmniej 30 dni przed planowanym terminem wykonania ogrodzenia. W zgłoszeniu podaje się rodzaj i sposób wykonywania robót oraz termin ich rozpoczęcia. Można też przedstawić szkic ogrodzenia. Do zgłoszenia trzeba koniecznie dołączyć dokument potwierdzający prawo do terenu.
Ogrodzenie można wykonać, jeśli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia urząd nie wniesie sprzeciwu.

Kiedy urząd może interweniować

Gdy załączona do zgłoszenia dokumentacja jest niekompletna, urząd może wydać postanowienie nakazujące jej uzupełnienie. Jeśli braki nie zostaną uzupełnione, urząd wniesie sprzeciw w formie decyzji. Ponadto może wydać decyzję zobowiązującą do uzyskania pozwolenia na budowę, jeżeli uzna, że realizacja ogrodzenia może:
- naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (na przykład ogrodzenie znajdzie się w pasie drogowym projektowanej ulicy),
- zagrażać bezpieczeństwu ludzi lub mienia (na przykład ogrodzenie ograniczy widoczność na drodze, zwłaszcza gdy działka znajduje się przy skrzyżowaniu ulic),
- pogorszyć stan środowiska lub dóbr kultury,
- pogorszyć warunki zdrowotno-sanitarne,
- wprowadzić bądź zwiększyć ograniczenia lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.
Uwaga! Organ administracji może wyznaczyć inwestorowi dodatkowe warunki: na przykład nakazać pozostawienie poza ogrodzeniem pasu gruntu pod poszerzenie drogi lub ścięcie narożnika ogrodzenia tak, aby nie ograniczało ono widoczności na skrzyżowaniu.

Od strony ulicy
Ogrodzenia przylegające do ulicy lub placu publicznego powinny być ażurowe co najmniej powyżej 0,6 m, a łączna powierzchnia prześwitów umożliwiająca naturalny przepływ powietrza powinna wynosić co najmniej 25% powierzchni ażurowej części ogrodzenia między słupami. Warunków tych nie trzeba przestrzegać, jeśli konieczność budowy pełnego ogrodzenia wynika z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo wymagań akustycznych lub warunków użytkowania działki. Jeśli zatem chcemy wybudować od strony ulicy pełny mur, musimy to napisać w zgłoszeniu i odpowiednio uzasadnić (na przykład potrzebą ochrony przed hałasem dobiegającym z ulicy albo rodzajem prowadzonej na działce działalności gospodarczej itp.).
Ogrodzenie nie powinno przekraczać granicy działki oraz linii rozgraniczającej ulicy lub placu wyznaczonej w planie miejscowym. Nie może też stwarzać zagrożenia, dlatego niedopuszczalne jest umieszczanie na wysokości mniejszej niż 1,8 m drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych ostro zakończonych elementów.
Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mogą otwierać się na zewnątrz działki ani mieć progów utrudniających wjazd osobom niepełnosprawnym na wózkach inwalidzkich. Ponadto muszą mieć szerokość (w świetle) umożliwiającą swobodne wejście i wjazd na działkę:
- brama - co najmniej 2,4 m,
- furtka - co najmniej 0,9 m.

Podstawowe warunki techniczne, jakim powinno odpowiadać ogrodzenie od strony ulicy. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Między sąsiadami

Budowa ogrodzenia między sąsiadami bywa często źródłem konfliktów. Szczególnie dużo emocji i protestów budzi stawianie pełnego muru na granicy działek. Sąsiedzi próbują wówczas interweniować w urzędzie. Jest to działanie bezskuteczne, gdyż budowa ogrodzeń między sąsiadami nie podlega kontroli ze strony urzędów. Nie mają tu zastosowania przepisy administracyjne nakazujące, aby ogrodzenie było ażurowe co najmniej powyżej 0,6 m od poziomu terenu.
Ewentualne spory dotyczące budowy ogrodzeń między sąsiadami mogą być rozpatrywane tylko w sądowym postępowaniu cywilnym. Jeśli zatem ogrodzenie narusza interesy właściciela przyległej działki, bo na przykład zasłania mu widok z okien albo zacienia ogród, może on wystąpić na drogę sądową. Musiałby jednak wykazać, że istnienie ogrodzenia nie tylko utrudnia korzystanie z nieruchomości, ale utrudnienia te przekraczają „przeciętną miarę przyjętą w stosunkach miejscowych”. Niestety żaden przepis nie wyjaśnia, co kryje się pod tym tajemniczym sformułowaniem, dlatego z żądaniem usunięcia lub przebudowy ogrodzenia lepiej występować tylko wtedy, gdy ogrodzenie stwarza realne zagrożenie (na przykład grozi zawaleniem) lub powoduje szkody na sąsiedniej nieruchomości (na przykład jest przyczyną zacienienia i zawilgocenia budynku).

Kto ponosi koszty budowy ogrodzenia
Przepisy nie określają, kto powinien ponosić koszty wykonania ogrodzenia na granicy działek. W art. 154 § 2 Kodeksu cywilnego postanowiono jedynie, że sąsiedzi są zobowiązani ponosić wspólnie koszty utrzymania ogrodzeń znajdujących się na granicy sąsiednich gruntów. Należy więc uznać, że jeśli tylko jednemu z sąsiadów zależy na wykonaniu ogrodzenia, to musi on sam sfinansować jego budowę. Potem może jednak żądać od sąsiada, aby ten w równym stopniu ponosił koszty utrzymania tego ogrodzenia (na przykład malowania).

Podstawa prawna:- rozporządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 1999 r. nr 15, poz. 140 z późn. zm.)
- Kodeks cywilny